Η τροποποίηση ενός μόνο γονιδίου μπορεί να βοηθήσει τους ανθρώπους να μειώσουν τα επικίνδυνα υψηλά επίπεδα χοληστερόλης και άλλων λιπιδίων στο αίμα, σύμφωνα με νέα έρευνα που παρουσιάστηκε το Σάββατο στην ετήσια συνάντηση της Αμερικανικής Καρδιολογικής Εταιρείας στη Νέα Ορλεάνη.
Η κλινική δοκιμή Φάσης 1 σε 15 άτομα είχε ως στόχο να δείξει εάν η πειραματική θεραπεία επεξεργασίας γονιδίων ήταν ασφαλής για χρήση σε ανθρώπους.
Ήταν, είπαν οι ερευνητές. Ήταν επίσης αποτελεσματικό: Μία έγχυση του φαρμάκου μείωσε τη χοληστερόλη και τα τριγλυκερίδια χαμηλής πυκνότητας λιποπρωτεϊνών (LDL) κατά περίπου το ήμισυ - ένα αποτέλεσμα που θα μπορούσε να μειώσει τον κίνδυνο καρδιακών παθήσεων των ασθενών για το υπόλοιπο της ζωής τους. "Ειλικρινά, αν με ρωτούσατε πριν από 15 χρόνια αν θα μπορούσαμε να το κάνουμε αυτό, θα σας πέρναγα για τρελούς," δήλωσε ο Δρ. Steven Nissen, επικεφαλής ακαδημαϊκός και διευθυντής της Κλινικής Cleveland και ένας από τους ερευνητές της μελέτης. "Τα αποτελέσματα ήταν αρκετά θεαματικά."
Το πειραματικό φάρμακο χρησιμοποιεί το CRISPR, ένα εργαλείο επεξεργασίας γονιδίων που κάνει περικοπές και αλλαγές στον γενετικό κώδικα του σώματος. Σε αυτήν την περίπτωση, χειρίζεται ένα μόνο γονίδιο στο ήπαρ που κανονικά αυξάνει τα επίπεδα χοληστερόλης. Σε αντίθεση με τα φάρμακα που μειώνουν τη χοληστερόλη, όπως οι στατίνες, που πρέπει να λαμβάνονται καθημερινά, αυτή η προσέγγιση έχει σκοπό να λειτουργήσει μόνιμα μετά από μία δόση. (Η CRISPR Therapeutics παρασκευάζει το φάρμακο και βοήθησε στη χρηματοδότηση της μελέτης.)
Η έρευνα, η οποία δημοσιεύθηκε επίσης εχθές στο The New England Journal of Medicine, δημιούργησε ένα μείγμα ενθουσιασμού και ανησυχίας μεταξύ των καρδιολόγων.
"Είναι μια σαφής απόδειξη των εκτιμήσεων της ερευνητικής μελέτης, που σημαίνει ότι ξέρουμε ότι μπορούμε να το κάνουμε", δήλωσε η Δρ. Karol Watson, συν-διευθύντρια του Προγράμματος Προληπτικής Καρδιολογίας στο UCLA Health. "Δεν απαντά όμως στο ερώτημα: "Πρέπει να το κάνουμε;" Η τεχνική CRISPR θα θεωρούνταν μια δια βίου αλλαγή στη γενετική σύνθεση ενός ατόμου. Ως εκ τούτου, η μακροπρόθεσμη ασφάλειά της είναι άγνωστη. Οι συνεχιζόμενες μελέτες θα πρέπει να βεβαιώσουν ότι η θεραπεία δεν προκαλεί βλάβη στο ήπαρ, όπου παρατηρούνται κυρίως οι επιπτώσεις της. "Εδώ είναι το θέμα," είπε η Watson. "Έχουμε ήδη πραγματικά ασφαλή, πραγματικά καλά φάρμακα που μειώνουν την LDL και τα τριγλυκερίδια, τα οποία είναι εύκολα, από του στόματος φάρμακα που λαμβάνονται μία φορά την ημέρα. Θα πρέπει να μας δείξουν ότι το CRISPR είναι πολύ αποτελεσματικό και ασφαλές. Η μακροπρόθεσμη ασφάλεια θα είναι το κλειδί."
Σύμφωνα με τον Nissen, ωστόσο, περίπου οι μισοί από τους ανθρώπους που λαμβάνουν στατίνες καθημερινά σταματούν να τις χρησιμοποιούν εντός ενός έτους, συχνά επειδή έχουν παρενέργειες. Επιπλέον, η κλινική δοκιμή περιελάμβανε μόνο ασθενείς που είχαν προσπαθήσει, χωρίς επιτυχία, να μειώσουν τη χοληστερόλη τους μέσω τυπικών προσεγγίσεων.
Ο Δρ. Nishant Shah, προληπτικός καρδιολόγος στο Ιατρικό Κέντρο του Πανεπιστημίου Duke στο Durham της Βόρειας Καρολίνας ανέεφερε πως πρέπει να κατανοήσουμε καλά όλα τα σχετικά με την ασφάλεια ζητήματα, πριν μπορέσουμε να υιοθετήσουμε αυτές τις θεραπείες."
Αλλά αν το φάρμακο θεωρηθεί ασφαλές, είπε ο Shah, "το μέλλον είναι πολύ ελπιδοφόρο για να μπορέσουμε να φροντίσουμε ασθενείς με υψηλό κίνδυνο καρδιαγγειακών παθήσεων." Οι καρδιακές παθήσεις είναι η νούμερο 1 αιτία θανάτου για τους Αμερικανούς. Η συσσώρευση λιπών στο αίμα, συμπεριλαμβανομένης της LDL χοληστερόλης και των τριγλυκεριδίων, μπορεί να φράξει τις αρτηρίες και να οδηγήσει σε καρδιακή προσβολή και εγκεφαλικό επεισόδιο.
Το φάρμακο στοχεύει ένα γονίδιο που ονομάζεται ANGPTL3, το οποίο λέει στο σώμα να παράγει μια πρωτεΐνη που εμποδίζει το ήπαρ να διασπάσει τη χοληστερόλη. Μερικοί άνθρωποι έχουν φυσικά χαμηλής λειτουργικότητας εκδόσεις αυτού του γονιδίου, με αποτέλεσμα να επιτυγχάνοντσι δια βίου μειώσεις στα επίπεδα LDL χοληστερόλης και τριγλυκεριδίων, σύμφωνα με τη μελέτη.
Το φάρμακο έχει σκοπό να μιμηθεί αυτό το φαινόμενο, απενεργοποιώντας το γονίδιο, ώστε το ήπαρ να είναι σε θέση να διασπάσει περισσότερη χοληστερόλη και λίπη. Οι 15 συμμετέχοντες στη δοκιμή ζούσαν στην Αυστραλία, τη Νέα Ζηλανδία και το Ηνωμένο Βασίλειο. Ήταν ηλικίας 50 και 60 ετών. Δεκατρείς ήταν άνδρες. Όλοι είχαν ανεξέλεγκτη υψηλή LDL, τριγλυκερίδια ή συνδυασμό των δύο. Στην αρχή της δοκιμής, το μέσο επίπεδο LDL χοληστερόλης ήταν 155 mg/dL και το μέσο επίπεδο τριγλυκεριδίων ήταν 192 mg/dL, πολύ πάνω από αυτό που θεωρείται υγιές (κάτω από 150 mg/dL).
Οι συμμετέχοντες έλαβαν διαφορετικές δόσεις της θεραπείας, που ονομάζεται CTX310, σε μία μόνο έγχυση που διήρκεσε έως και 4 ½ ώρες. Μερικοί άνθρωποι είχαν παρενέργειες όπως ναυτία ή πόνο στην πλάτη κατά τη διάρκεια της έγχυσης. Ένας εθελοντής είχε μια προσωρινή αύξηση των ηπατικών ενζύμων που τελικά επέστρεψε στο φυσιολογικό.
Και ένα άτομο πέθανε για άσχετο λόγο μήνες μετά την έγχυση, ανέφεραν οι ερευνητές. Η υψηλότερη δόση δόθηκε σε τέσσερις συμμετέχοντες. Σε αυτούς τους ανθρώπους, η LDL χοληστερόλη μειώθηκε κατά 48,9% και τα τριγλυκερίδια μειώθηκαν κατά 55,2% εντός δύο μηνών από τη θεραπεία.
"Αυτό που είναι ωραίο με αυτόν τον στόχο του ANGPTL3 είναι ότι όχι μόνο μειώνει την LDL, την κακή χοληστερόλη, αλλά έχει και κάποια αποτελεσματικότητα σε άτομα που έχουν πολύ υψηλά τριγλυκερίδια", δήλωσε η Δρ. Elizabeth McNally, καρδιολόγος στην Ιατρική Σχολή Northwestern Feinberg στο Σικάγο.
"Αυτό θα μπορούσε να είναι χρήσιμο, αλλά μένει να διαπιστωθεί πώς είναι και καλύτερο από τις υπάρχουσες θεραπείες," δήλωσε η McNally, η οποία δεν συμμετείχε στην τρέχουσα έρευνα. Δεν είναι η πρώτη φορά που μια πειραματική γονιδιακή θεραπεία έχει αποδειχθεί επιτυχής στη μείωση της χοληστερόλης σε πρώιμες μελέτες.
Δύο μελέτες που παρουσιάστηκαν στη συνάντηση της AHA το 2023 επικεντρώθηκαν σε γονίδια για τη μείωση των επιπέδων χοληστερόλης. Μεγαλύτερες μελέτες για αυτές τις θεραπείες βρίσκονται σε εξέλιξη. Η τεχνολογία CRISPR είναι σχετικά νέα, με τον ενθουσιασμό για το εργαλείο να αυξάνεται από τότε που χρησιμοποιήθηκε για πρώτη φορά το 2012. (Οι εφευρέτες της κέρδισαν το βραβείο Νόμπελ Ιατρικής το 2020.)
Το 2023, η Υπηρεσία Τροφίμων και Φαρμάκων ενέκρινε το πρώτο φάρμακο CRISPR στις ΗΠΑ, το Casgevy, το οποίο αντιμετωπίζει τη δρεπανοκυτταρική αναιμία.
Add comment
Comments