Στα χρηματοοικονομικά, ένας "μαύρος κύκνος" αναφέρεται σε ένα εξαιρετικά απίθανο, απρόβλεπτο γεγονός με τεράστιες και σοβαρές συνέπειες που μπορούν να εξηγηθούν μόνο εκ των υστέρων. Αυτά τα γεγονότα είναι ακραίες τιμές που δεν εμπίπτουν στις κανονικές προσδοκίες και τα μοντέλα κινδύνου, καταδεικνύοντας ότι η γνώση που κατέχει κανείς μπορεί να είναι λιγότερο σημαντική από τις απροσδόκητες πιθανότητες που παραμένουν άγνωστες. Παραδείγματα περιλαμβάνουν την οικονομική κρίση του 2008 και την πανδημία COVID-19, η οποία διατάραξε σημαντικά τις αγορές και αποκάλυψε συστημικές ευπάθειες.
Γιατί θυμηθήκαμε Δευτεριάτικά αυτό το δυσοίωνο πτηνό; Διότι η κατάσταση της παγκόσμιας οικονομίας δεν αντέχει ένα αναπάντεχο πέταγμά του.
Θα μπορούσε η Γαλλία να αποτελέσει τον μαύρο κύκνο της δικής μας ιστορίας; Δεν αποκλείεται.
Η Γαλλία βρίσκεται στα όρια ενός δημοσιονομικού αδιεξόδου, και μιας βαθιάς πολιτικής και κοινωνικής κρίσης, που δεν επιτρέπει να ληφθεί το παραμικρό μέτρο αποτροπής μιας πιθανής πρόσκρουσης σε τοίχο. Εγωισμοί, προσωπικές φιλοδοξίες και κυρίως διάθεση αποφυγής κάθε πολιτικής που θα μεταφράζεται σε χαμένους ψήφους, αφήνουν τον ασθενή στη μοίρα του, δίχως καν έναν ορό να ενυδατώνει κάπως τον εξασθενημένο οργανισμό του.
Για μας στην Ελλάδα, όπου πχ τα ΜΚΔ είναι πεδίο Κατινίστικης αντιπαράθεσης Τσιπρικών και Κασσελακικών, για όλα αυτά "πέρα βρέχει". Μια γενική εντύπωση στο "προοδευτικό" κοινό, είναι πως κάποιοι θέλουν να εφαρμόσουν "νεοφιλελεύθερες" πολιτικές για να χτυπήσουν τα εισοδήματα της λαϊκής τάξης εις όφελος πολιτικών και οικονομικών ελίτ. Η ίδια καραμέλα, χωρίς καν άλλη γεύση.
Αν το πολιτικό αυτό αδιέξοδο επιμηκυνθεί, αν μια πολιτική αλλαγή σηματοδοτήσει την άρνηση κάθε μεταρρυθμιστικής προσπάθειας, αν τα ελλείμματα εξακολουθούν να είναι καρφωμένα στο 5,5%, κάποια στιγμή και οι αξιολογήσεις θα πέσουν δραματικά και τα επιτόκια θα εκτιναχθούν. Το Γαλλικό χρέος θα αρχίσει να υιοθετεί το ζοφερό σενάριο του "μη βιώσιμου." Τα "επαχθές", "απεχθές" και "επονείδιστα" τα αφήνω σε άλλους εμπειρότερους εμού.
Και αν η Ελλάδα, είχε ένα σχετικά διαχειρίσιμο δημόσιο χρέος, της τάξης των €300+ δις, το Γαλλικό χρέος είναι παραπάνω από δεκαπλάσιο. Και λύσεις τύπου Ελλάδας δεν έχουν εφαρμογή. Πάντα ισχύει το ρητό του Κέϋνς πως "αν χρωστάς ένα δολάριο στην τράπεζα έχεις πρόβλημα, αν χρωστάς ένα εκατομμύριο δολάρια έχει πρόβλημα η τράπεζα", αυτό που συνήθως λέμε "too big to fail", εν τούτοις, πάντα υπάρχει ένα όριο ανοχής. Πως ένα θεσμικό κεφάλαιο θα συνεχίζει να αγοράζει Γαλλικά κρατικά ομόλογα, με πολύ επιβαρυμένη σχέση χρέους/ΑΕΠ, υψηλά ελλείμματα, και κακή διάρθρωση, χωρίς να παραβιάζει τα Mandates που έχει υπογράψει με τους επενδυτές του;
Ένα "μπαμ" του Γαλλικού χρέους, μπορεί να αποτελέσει την αφορμή να αναδειχθεί σε όλο της το μεγαλείο το πρόβλημα που τεχνηέντως κρύβουμε κάτω από το χαλί. Τις τεράστιες ποσότητες χρήματος που κυκλοφορούν σε αξία μη συμβατή με την πραγματική τους αξία, και το ιλιγγιώδες παγκόσμιο χρέος που δεν δικαιολογείται από κανένα οικονομικό μοντέλο. Η Γαλλία μπορεί να αποτελέσει τον μαύρο κύκνο.
Η πρώτη χώρα που θα χτυπήσει θα είναι οι ΗΠΑ, ενός χρέους ίσου με το 125% του ΑΕΠ και ενός ετήσιου ελλείμματος ύψους $2 τρις!!. Και θα τη βρει σε μια οικονομική φάση εμπορικού πόλεμου με όλον τον πλανήτη, με τις κεντρικές τράπεζες παγκοσμίως να βιάζονται να ξεφορτωθούν το δολάριο ως αποθεματικό νόμισμα και να το αντικαταστήσουν με χρυσό. Και το χειρότερο, χωρίς και το νόμπελ Ειρήνης.
Εκεί δεν τίθεται καν ζήτημα έστω και στιγμιαίας σκέψης προγραμμάτων διάσωσης. Εκεί πλέον πάμε για το οριστικό ξεσκαρτάρισμα. Τη συνολική παγκόσμια αποδοχή ότι τα χρέη αυτά είναι και μη βιώσιμα και μη λογικά και δεν μπορούν ποτέ να αποπληρωθούν. Σε μυστικές συζητήσεις στην προεδρική κατοικία στο mar a lango, έχει γίνει επεξεργασία σεναρίων υποχρεωτικής αντικατάστασης του αμερικάνικου χρέους με 100ετής διάρκειας νέα ομόλογα χωρίς κουπόνι. Χρέος χωρίς τόκους. Το απόλυτο κούρεμα.
Όταν όμως κάποιος κερδίζει, κάποιος πρέπει και να χάσει στο τραπέζι. Και προφανώς θα είναι οι ομολογιούχοι, ήτοι τα νοικοκυριά και στο βάθος του τούνελ και οι καταθέτες.
Αν όλα αυτά βεβαίως περάσουν αβρόχοις ποσίν, και αδάνειστες πρωτεύουσες δεν προβάλουν ενστάσεις που τότε θα αντηχήσουν και τα κανόνια.
Μια δεκαετία έντονης οικονομικής ύφεσης θα ακολουθήσει, με οικονομική κατάρρευση κυρίως της Κίνας, που θα έχει πρόβλημα διαχείρισης των τεραστίων παραγωγικών της δυνατοτήτων σε συνθήκες μειωμένης ζήτησης. Πρόβλημα προφανώς θα έχουν όλα τα παραδοσιακά πολιτικά συστήματα, που θα τους χρεωθεί η κατάρρευση και θα περάσουμε σε μια ταχεία επικράτηση λαϊκίστικων δυνάμεων (που είναι άλλωστε έτοιμες), μπολιάζοντας τις κοινωνίες με ισχυρές δόσεις αυταρχισμού, κοινωνίες που θα βιώσουν αρχικά μαζικές αναταραχές τύπου Generation Z.
Ένα νέο Bretton Woods θα απαιτηθεί όπου θα μπουν νέοι κανόνες στα όρια δανεισμού και αύξησης της προσφοράς χρήματος.
Αν βέβαια πετάξει το μαύρο πουλί.
Που έχει ανασηκώσει τα φτερά του.
Γ.Δ.
Add comment
Comments