Η δεξιά, η αριστερά και ο κυρ Παντελής

Το θεατρικό έργο "Η δεξιά, η αριστερά και ο κυρ Παντελής," του σπουδαίου συγγραφικού διδύμου "Σακελλάριου-Γιαννακοπούλου", συνεχίζει για δεύτερη σεζόν να παρουσιάζεται από τον θίασο του Σταμάτη Φασούλη, σε σκηνοθεσία του ιδίου, στο Μικρό Παλλάς.

Το έργο, αποτελεί μέρος μιας τριλογίας που έγραψε ο Σακελλάριος και ο Γιαννακόπουλος και περιλαμβάνει επίσης το "Οι Γερμανοί ξανάρχονται" και το "Ανώμαλη προσγείωση".

Παρά το ότι το να βλέπει το αθηναϊκό κοινό - ελάχιστα μετά την κατοχή - μια τεράστια ταμπέλα που έγραφε "Οι Γερμανοί ξανάρχονται", ήταν εφιαλτικό, το έργο αυτό ευτύχησε να είναι το μόνο της τριλογίας που σημείωσε εμπορική επιτυχία στο πρώτο του ανέβασμα.

Το έργο που παίζεται στο Μικρό Παλλάς, ανέβηκε το 1946 στο Ρεξ, με πρωταγωνιστή τον Βασίλη Λογοθετίδη και κατέβηκε γρήγορα, η δε "ανώμαλη προσγείωση" ανέβηκε στο θέατρο τέχνης του Κουν, με την ίδια κατάληξη.

Χρόνια αργότερα, ο Σακελλάριος έβγαλε την "ανώμαλη προσγείωση" από το συρτάρι, ενίσχυσε τα κωμικά στοιχεία, άλλαξε το όνομα, το έδωσε στον Κωνσταντάρα και γνώρισε τεράστια επιτυχία ως πλέον "Υπαρχει και φιλότιμο."

Κάτι ανάλογο δεν έκανε με το "Η δεξιά, η αριστερά και ο κυρ Παντελής", ίσως γιατί θεώρησε ότι είχε χάσει το επίκαιρο της θεματικής, αναφερόμενο στα γεγονότα των "Δεκεμβριανών".

Το δίδυμο Σακελλάριος - Γιαννακόπουλος, έγραφε κωμωδίες. Κυρίως μάλιστα γλυκόπικρες κωμωδίες, θα λέγαμε "κομεντί". Ήταν αστικής ιδεολογίας, βαθύτατα πολιτικοποιημένοι και έγραφαν και πολιτικά έργα (θεωρώ δε τη "μεγάλη παρένθεση" ή αλλιώς "χαμένα όνειρα") βαθύτατα πολιτικό. 

Προσοχή όμως, έγραφαν πολιτικά έργα, όχι στρατευμένα έργα. Δεν ήταν στρατευμένοι στον πολιτικό χώρο που υποστήριζαν, ήταν στρατευμένοι στην τέχνη τους και στη δυνατότητα που έχει να κρίνει, να επικρίνει, να σατιρίζει, να αναδεικνύει παθογένειες.

Χίλια αριστερά στρατευμένα έργα, δεν μπορούν να ασκήσουν την κριτική στο αστικό πολιτικό σύστημα  της Ελλάδας, που άσκησε το "Υπάρχει και φιλότιμο" με τον περιβόητο Μαυρογιαλούρο.

Ο "κυρ Παντελής" του έργου που ενέπνευσε αργότερα μια μικροαστική απολιτίκ και εγωκεντρική φιγούρα, δεν είναι καθόλου απολίτικος. Είναι απόλυτα πολιτικοποιημένος. Δεν είναι ήρωας, κουβαλάει τους φόβους του, δεν διστάζει όμως να σταθεί απέναντι σε κάθε μορφής ιδεοληψία και μισαλλοδοξία για να προστατεύσει τα παιδιά του, αλλά και γιατί συνειδητά διαφωνεί με τον "μανιχαϊσμο" μιας σύγκρουσης και μάλιστα ένοπλης.

Πιστεύει και ελπίζει σε μια χώρα που βγαίνοντας από την κατοχική περιπέτεια, θα σταθεί ξανά στα πόδια της, χωρίς να τα πυροβολεί.

Τη διάσταση αυτή του κεντρικού ήρωα και του ίδιου του έργου την ανέδειξε ο Σταμάτης Φασουλής, υποκριτικά και σκηνοθετικά. Ο Φασουλής είναι από τους ελάχιστους πλέον στη χώρα που μπορεί να χαρακτηριστεί "θεατράνθρωπος".

Έχει υπηρετήσει διάφορα είδη, με βαθιά γνώση αυτού που υπηρετεί, σφαιρική καλλιέργεια, σεβασμό στα έργα και τους δημιουργούς, έλλειψη της ανάγκης για δηθενιές, απλός στην προσέγγιση, με όλη την ποιοτική συνθετότητα που κουβαλάει ο όρος "απλός".

Στήνει μια ενδιαφέρουσα παράσταση, καθοδηγώντας εξαιρετικά τους ηθοποιούς (μια ένσταση για το υπερβολικά γκροτέσκο της Καστάνη), προσφέρει την απόλαυση του γέλιου τους θεατές χωρίς να υπονομεύει τα μηνύματα που έσπειραν έντεχνα στο κείμενο οι συγγραφείς.

Εξαιρετική η έμφαση που δίνει στον ρόλο της υπηρέτριας, ρόλος μικρός, που κουβαλάει το βάρος μιας ολόκληρης θεματικής, που αποδίδεται θαυμάσια από τη δεσποινίδα Δέσποινα Πολυκανδρίτου.

Μπορεί να χρειάστηκαν αρκετές δεκαετίες, όμως τελικά το έργο ανταμείφθηκε, με τη συνδρομή του κου Φασουλή, με την καλλιτεχνική και πλέον και εμπορική επιτυχία που του αξίζει.

Γ.Δ.