Γιατί όλο και περισσότερες χώρες αναγνωρίζουν Παλαιστινιακό κράτος και τι σημαίνει αυτό στην πράξη;

Published on September 22, 2025 at 4:53 PM

Η Γαλλία και η Σαουδική Αραβία ανέλαβαν να συγκεντρώσουν μεγάλο αριθμο  δεκάδες ξένων ηγετών στη Νέα Υόρκη τη Δευτέρα προκειμένου να προωθηθεί η υποστήριξη για μια λύση δύο κρατών, με αρκετούς από αυτούς να αναμένονται να αναγνωρίσουν επίσημα ένα παλαιστινιακό κράτος, μια μέρα μετά την αναγνώριση από την Αυστραλία, τον Καναδά, την Πορτογαλία και το Ηνωμένο Βασίλειο. 

Γιατί περισσότερες χώρες αναγνωρίζουν την κρατική οντότητα της Παλαιστίνης;

Η συντονισμένη αυτή ενέργεια αποτελεί μέρος μιας προσπάθειας να διατηρηθεί και να καλλιεργηθεί το όραμα μιας λύσης δύο κρατών, όπου το κράτος της Παλαιστίνης θα συνυπάρχει δίπλα στο κράτος του Ισραήλ. Αντιπροσωπεύει επίσης μια αποδοκιμασία προς το Ισραήλ και τις ΗΠΑ για την αδιάκοπη επίθεση στη Γάζα και μια ένσταση στην πιθανολογούμενη προσπάθεια προσάρτησης της Δυτικής Όχθης.

Υπάρχουν βάσιμοι φόβοι πως το Ισραήλ ετοιμάζεται να προσαρτήσει τη Δυτική Όχθη ή να καταστήσει τη Γάζα τόσο μη κατοικήσιμη ώστε οι Παλαιστίνιοι να αναγκαστούν να διαβούν τα σύνορα προς την Ιορδανία ή την Αίγυπτο, καταστρέφοντας έτσι την πιθανότητα ενός παλαιστινιακού κράτους. Η αναγνώριση της Παλαιστίνης ως κράτους με δικαίωμα αυτοδιάθεσης είναι μια προσπάθεια να καταδείξει προς το Ισραήλ ότι δεν μπορεί απλά να προσαρτήσει γη που το διεθνές δικαστήριο έχει δηλώσει ότι είναι παρανόμως κατεχόμενη.

Σε τι βασίζεται η αναγνώριση και ποιες είναι οι πρακτικές της συνέπειες;

Η αναγνώριση της ύπαρξης ενός κράτους βασίζεται σε τέσσερα κριτήρια που καθορίζονται στη Σύμβαση της Μοντεβιδέο του 1933: μια μόνιμη πληθυσμιακή ομάδα, μια καθορισμένη επικράτεια, η δυνατότητα διεξαγωγής διπλωματικών σχέσεων με άλλες χώρες και μια κυβέρνηση. Ακόμα και αν μερικά από αυτά τα χαρακτηριστικά είναι απειλούμενα ή αμφισβητούμενα – όπως στην Παλαιστίνη, όπου μεγάλα τμήματα είναι κατεχόμενα και η κυβέρνηση που αναγνωρίζεται από χώρες όπως το Ηνωμένο Βασίλειο δεν έχει πραγματική εξουσία στη Γάζα – το κράτος μπορεί ακόμα να αναγνωριστεί: τελικά, η αναγνώριση είναι πολιτική επιλογή. 

Στην περίπτωση της Παλαιστίνης, η αναγνώριση είναι κυρίως συμβολική. Όπως είπε ο πρώην υπουργός Εξωτερικών, Ντέιβιντ Λάμυ, όταν ανακοινώθηκε η θέση του Ηνωμένου Βασιλείου νωρίτερα φέτος: "Δεν θα αλλάξει τίποτα στο πεδίο της διαμάχης."

Γιατί είναι ιδιαίτερα σημαντική η διάσκεψη της λύσης δύο κρατών της Δευτέρας;

Η διάσκεψη είναι η κορύφωση μηνών διπλωματικής εργασίας υπό την ηγεσία της Σαουδικής Αραβίας και της Γαλλίας, που σκιαγραφούν το πώς θα μπορούσε να φαίνεται η Γάζα μετά τον πόλεμο, συμπεριλαμβανομένης της πλέον ευρέως υποστηριζόμενης διακήρυξης της Νέας Υόρκης. Θα είναι μια στιγμή υψηλού αισθήματος ευθύνης για όλες τις πλευρές.

Η δήλωση της διάσκεψης περιλαμβάνει μια δέσμευση που υποστηρίζεται από τον Αραβικό Σύνδεσμο, ότι η Χαμάς δεν θα έχει κανένα ρόλο στη μελλοντική διακυβέρνηση της Γάζας, και ότι μια διεθνής ειρηνευτική δύναμη με εντολή του ΟΗΕ θα διατηρήσει την ασφάλεια πριν από την πλήρη ανάληψη από μια ελεγχόμενη παλαιστινιακή αστυνομική δύναμη.

Τι λένε οι αντίπαλοι της αναγνώρισης της κρατικής υπόσταση;

Υπάρχουν δύο διαφορετικές κριτικές. Το Ισραήλ και οι Η.Π.Α. ισχυρίζονται ότι η αναγνώριση είναι έπαθλο για τις επιθέσεις της Χαμάς στις 7 Οκτωβρίου 2023. Το Ισραήλ επίσης υποστηρίζει ότι η ηγεσία της Παλαιστινιακής Αρχής είναι ενδημικά διεφθαρμένη, καταπιεστική και ότι η υπόσχεση για διεξαγωγή εκλογών έχει επανειλημμένα δοθεί, μόνο για να αναβληθεί. Ισχυρίζονται ότι δεν υπάρχει καμία διάθεση συνεργασίας από κανέναν για μια διαρκή ειρήνευση. 

Μια δεύτερη κριτική είναι ότι η λύση δύο κρατών έχει γίνει ένα διπλωματικό φύλλο συκής, και ένα κληροδότημα του παρελθόντος που χρονολογείται από τις συμφωνίες του Όσλο το 1993, οι οποίες πρότειναν ένα παλαιστινιακό κράτος με βάση τα σύνορα του 1967. Αυτοί οι επικριτές υποστηρίζουν ότι τα συναισθήματα που έχουν ριζώσει και στις πλευρές του χάσματος από την  7 Οκτωβρίου, σηματοδοτούν τον ουσιαστικό αφανισμό της όλης αυτής ιδέας .

Σε ένα νέο βιβλίο, "Το Αύριο Είναι Χθες", δύο έμπειροι διαπραγματευτές – ο Ρόμπερτ Μάλλεϊ και ο Χουσεΐν Άγκα – περιγράφουν τη λύση δύο κρατών ως μια χωρίς νόημα απόσπαση της προσοχής και μια παραστατική έννοια που χρησιμοποιούν οι διπλωμάτες εδώ και 30 χρόνια για να αποφύγουν την εύρεση πραγματικών λύσεων. Λένε ότι χωρίς πρακτικά βήματα για να αναγκάσουν το Ισραήλ να συναινέσει, “η προσφορά αναγνώρισης δε θα αλλάξει τη ζωή έστω και ενός μόνο Παλαιστίνιου”.

 

Αναδημοσίευση από Guardian

Επιμέλεια: Μ.Κ.

 

 

 

Add comment

Comments

There are no comments yet.