Οι διαμαρτυρίες που αναταράσσουν την Τζακάρτα έχουν εγείρει ερωτήματα σχετικά με το πώς αυτό το "οικονομικό αστέρι" έπεσε από τον ουρανό.
Αλλά δεν είναι μόνο η Ινδονησία. Η Νοτιοανατολική Ασία - συμπεριλαμβανομένης της Ταϊλάνδης, της Μαλαισίας, των Φιλιππίνων και του Βιετνάμ - είναι μια περιοχή με πολλά ξεθωριασμένα αστέρια.
Μια φορά κι έναν καιρό φιλοξενούσε τις ταχύτερα αναπτυσσόμενες οικονομίες του κόσμου, τον τελευταίο καιρό φιλοξενεί τις πιο ραγδαία πτωτικές προσδοκίες για οικονομική ανάπτυξη. Στη δεκαετία από το 2010, οι χρηματιστηριακές αγορές στη Νοτιοανατολική Ασία προσέφεραν τις καλύτερες αποδόσεις από οποιαδήποτε περιοχή στον αναδυόμενο κόσμο, κατά τη διάρκεια του περασμένου έτους είχαν τις χειρότερες αποδόσεις από οποιαδήποτε περιοχή, είτε αναδυόμενη είτε ανεπτυγμένη.
Το μεγάλο σοκ προέρχεται από την επιρροή της Κίνας στην περιοχή. Καθώς οι παγκόσμιες βιομηχανίες άρχισαν να μετακινούν ποσοστό της παραγωγή τους εκτός Κίνας, τρομοκρατημένοι από τις γεωπολιτικές εντάσεις με τη Δύση, τις έντονες κρατικές παρεμβάσεις και τα αυξανόμενα κόστη, η νοτιοανατολική Ασία φαινόταν έτοιμη να επωφεληθεί.
Πολλές χώρες της περιοχής είχαν ήδη μια ισχυρή παραγωγική βάση πάνω στην οποία θα μπορούσαν να στηριχτούν οι βιομηχανίες.
Αλλά αυτή η βιομηχανική μετεγκατάσταση δεν υλοποιήθηκε σε σημαντικό βαθμό. Αντίθετα, η Κίνα άρχισε να εξάγει την πλεονάζουσα παραγωγή της - στη νοτιοανατολική Ασία περισσότερο από οποιαδήποτε άλλη περιοχή - καθιστώντας δύσκολο για αυτές τις χώρες να διατηρήσουν μερίδιο ακόμα και στις εγχώριες αγορές τους.
Η Κίνα έχει δει τους τελευταίους 12 μήνες μια μεγάλη πτώση του εμπορικού της πλεονάσματος με τις Η.Π.Α. Αυτό έχει σχεδόν αντισταθμιστεί δολάριο προς δολάριο με μια αύξηση του αντίστοιχου πλεονάσματος με τη νοτιοανατολική Ασία.
Η χώρα που έχει δείξει τη μεγαλύτερη ανθεκτικότητα είναι το Βιετνάμ. Για να αντιμετωπίσει την "εισβολή" της Κίνας και την πίεση από τους δασμούς των ΗΠΑ, προώθησε εγχώριες μεταρρυθμίσεις για την ενίσχυση των ιδιωτικών επενδύσεων και την απλούστευση των κρατικών διαδικασιών.
Ακολουθεί η Μαλαισία, η οποία έκανε τουλάχιστον μερικά βήματα για να μεγιστοποιήσει τα πλεονεκτήματά της, ιδιαίτερα στις επενδύσεις σε data centers.
Εν τω μεταξύ, η Ταϊλάνδη, που βρίσκεται σε πολιτική αναταραχή, έχει κάνει ελάχιστα για να υπερασπιστεί αυτό που ήταν, μια διαχρονικά σταθερή βιομηχανική βάση. Και η Ινδονησία, υπό τον νέο Πρόεδρο Πραμποβό Σουμπιάντο, έχει εισέλθει σε μια κατάσταση άρνησης της πραγματικότητας.
Δεν προκαλεί έκπληξη: οι καλύτερες αντιδράσεις παρήγαγαν και τα καλύτερα αποτελέσματα. Το Βιετνάμ είναι η μόνη χρηματιστηριακή αγορά στη νοτιοανατολική Ασία που συνεχίζει να προσφέρει ισχυρές αποδόσεις, η Ινδονησία τις πιο χαμηλές.
Η κρίση αποπληθωρισμού της Κίνας υπονομεύει τη βιομηχανία σε όλη την περιοχή, αλλά ιδιαίτερα στην Ινδονησία, οδηγώντας τους εργαζομένους από τις πόλεις πίσω στην ύπαιθρο.
Η κατανάλωση υποχωρεί. Οι πωλήσεις αυτοκινήτων έχουν μειωθεί απότομα την τελευταία δεκαετία και είναι πλέον χαμηλότερες ανά όγκο από ότι στη Μαλαισία, η οποία έχει πληθυσμό ίσο με το 1/8 του πληθυσμού της Ινδονησίας.
Οι επενδύσεις στον κλάδο των κατασκευών, αναπτύσσονται με βραχύ ρυθμό, με αποτέλεσμα οι πωλήσεις τσιμέντου να μειώνονται. Και οι δράσεις που έχει αναλάβει ο Σουμπιάντο είναι οι χειρότερες δυνατές.
Μιλάει για αύξηση του ρυθμού ανάπτυξης της Ινδονησίας στο 8%, ένα επίπεδο που σπάνια διατηρείται από οποιαδήποτε οικονομία, με εξαίρεση τα ασιατικά εξαγωγικά θαύματα, και από καμία χώρα από τη δεκαετία του 2000.
Αντί να επενδύει για να δημιουργήσει καλές θέσεις εργασίας σε εργοστάσια, έχει προωθήσει προγράμματα ευημερίας, συμπεριλαμβανομένης της στήριξης αυτοδύναμων αγροτικών συνεταιρισμών, που ενθαρρύνουν περαιτέρω την αποβιομηχάνιση.
Αυτή η υποβόσκουσα αίσθηση μιας ρομαντικής προσέγγισης της αγροτικής ζωής του 18ου αιώνα ενισχύει την εικόνα ενός ηγέτη που απομακρύνεται από την πραγματικότητα.
Σε πρόσφατη επίσκεψή μου στην Τζακάρτα, παλιοί γνωστοί μου με ενημέρωσαν ότι ο Σουμπιάντο είναι περιτριγυρισμένος από ανθρώπους που του λένε μόνο όσα φαντάζονται ότι θέλει να ακούσει.
Στην τελευταία έκθεση είχαν αναφέρει αύξηση του ΑΕΠ κατά 5,12% — δύσκολα πιστευτό, δεδομένης της αδυναμίας στην κατανάλωση και τις επενδύσεις. Επιλέχθηκε, είπαν οι πηγές μου, επειδή τα ψηφία στο 5,12 αθροίζονται σε έναν ευοίωνο "8", που ταιριάζει με τον κωδικό αριθμό που φορούσε κάποτε στο στρατό: 08.
Μέχρι πρόσφατα, το Πεκίνο ήταν ο μάστερ των σκηνοθετημένων αριθμών, υπολογίζοντας την ανάπτυξη σχεδόν ακριβώς στο 5% κάθε τρίμηνο. Πρόσφατα, η Τζακάρτα έχει πάρει αυτόν τον αμφίβολο τίτλο.
Το ερώτημα που αντιμετωπίζει η νοτιοανατολική Ασία είναι πώς να αναπτυχθεί όταν ο μόνος αποδεδειγμένος δρόμος για τη δημιουργία θέσεων εργασίας σε μεγάλους αριθμούς - η βιομηχανία - περιορίζεται καθώς τα εργοστάσια αυτοματοποιούνται.
Λίγες επιλεγμένες χώρες εξακολουθούν να εμφανίζουν σημαντικά πλεονεκτήματα, όπως στρατηγικούς λιμένες σε πολυσύχναστες διαδρομές εμπορίου και καταρτισμένο εργατικό δυναμικό για τη βιομηχανία.
Άλλες πρέπει να βρουν νέους δρόμους: να προσαρμόσουν και να εφαρμόσουν ψηφιακές καινοτομίες για να δημιουργήσουν περισσότερες θέσεις εργασίας στον τομέα υπηρεσιών. "Όταν οι τιμές των εμπορευμάτων είναι υψηλές, χρησιμοποιήστε το έκτακτο κέρδος για να διαφοροποιηθείτε αναπτυσσόμενοι σε νέες βιομηχανίες".
Πάνω από όλα, συνεχίστε να πιέζετε για μεταρρυθμίσεις, περιορίζοντας τον ασφυχτικό έλεγχο και την παρεμβατικότητα του κράτους.
Οι προκλήσεις ανάπτυξης γίνονται ολοένα και πιο έντονες, αλλά αυτό καθιστά ακόμη πιο επικίνδυνο να ακολουθήσουν τον δρόμο του Σουμπιάντο και να υποκριθούν ότι δεν υπάρχουν.
Ruchir Sharma (Αναδημοσίευση από Financial Times)
Επιμέλεια: Γ.Δ.
Add comment
Comments