Ο κλάδος των γαλακτοκομικών προϊόντων στη χώρα μας είναι ένας πολύ ενδιαφέρον κλάδος, με έντονο εξαγωγικό προσανατολισμό και πολλές υγείες επιχειρήσεις. Και όχι μόνο αυτές που κυρίως γνωρίζετε, όπως πχ η "Όλυμπος", η "Κρι κρι", η "ΔΕΛΤΑ". Υπάρχουν επιχειρήσεις που κινούνται συχνά "κάτω από τα ραντάρ", έχουν μικρή εγχώρια παρουσία και κυρίως απευθύνονται στις αγορές του εξωτερικού.
Για πχ η εταιρεία "Χώτος". Ο κος Χώτος ξεκίνησε ως κτηνοτρόφος, έχτισε μια οικογενειακή επιχείρηση (που παραμένει οικογενειακή), και έχει κύρια αγορά πωλήσεων των προϊόντων όπως η φέτα, το μανούρι και το ανθότυρο, τη Γερμανική. Το 2024 έκανε πωλήσεις €45 εκ., παρουσίασε EBITDA 4,5 εκ., πλήρωσε €1 εκ. στο κράτος, έχει €20 εκ. αδιανέμητα κέρδη, δεν χρωστάει δεκάρα τσακιστή στις τράπεζες και έχει μετρητό στο ταμείο €11 εκ. Την ξέρατε; Αν όχι, καλό είναι να τη μάθετε. Η χώρα δεν κουβαλάει μόνο μιζέρια.
Σε αυτή τη χώρα όμως, δεν υπάρχει μόνο η επιχειρηματικότητα που τολμά, ρισκάρει, καινοτομεί, ανοίγει δρόμους στις διεθνείς αγορές και κερδίζει προσφέροντας στο ευρύτερο κοινωνικό σύνολο. Υπάρχει και η επιχειρηματικότητα των επιδομάτων.
Ας δώσουμε ένα παράδειγμα από το παρελθόν και από τον ίδιο κλάδο. Την εταιρεία γαλακτοκομικών προϊόντων "Δωδώνη". Η "Δωδώνη" ήταν κρατική. Κακό αυτό; Καταστροφικό. Και ας δούμε γιατί. Η "Δωδώνη" λειτουργούσε χωρίς περιττά άγχη όπως αυτά της αύξησης των πωλήσεων και της κερδοφορίας. Άλλωστε το κέρδος είναι κακό πράγμα. Όλοι το ξέρουν αυτό. Έτσι η παρουσία της στην Ήπειρο είχε κύριο στόχο την επιδοματική πολιτική προς τους κτηνοτρόφους. Αν το γάλα έκανε στην αγορά Χ ευρώ, η Δωδώνη το αγόραζε 2Χ από τους κτηνοτρόφους, πρώτον γιατί λεφτά υπάρχουν, δεύτερον γιατί τις ζημίες θα μας τις κάλυπταν οι ηλίθιοι οι φορολογούμενοι και τρίτον γιατί εκλογές θα ερχόντουσαν και θέλαμε ψήφους.
Θα ρωτήσει κάποιος "Ρε ανάλγητε, σε πειράζει τόσο που έβαζαν στην τσέπη τους λίγα χρήματα παραπάνω οι βοσκοί"; Ας εξηγήσουμε λίγο τι σημαίνει αυτό για την οικονομία.
Η "Δωδώνη" μέσω της επιδοματικής της πολιτικής, αύξανε εντυπωσιακά το κόστος της πρώτης ύλης στην ζώνη γάλακτος της Ηπείρου. Μόνο που δεν αγόραζε μόνο αυτή γάλα σε αυτή τη ζώνη. Αγόραζαν και οι μη κρατικές επιχειρήσεις, που δεν τους νοιάζουν οι ψήφοι, και δεν υπάρχουν ηλίθιοι φορολογούμενοι να καλύπτουν τις ζημιές τους.
Έτσι οι επιχειρήσεις στη ζώνη γάλακτος της Ηπείρου αγοράζαν το γάλα 2Χ, και οι επιχειρήσεις στη ζώνη γάλακτος της Θεσσαλία σε τιμή Χ. Προφανώς οι Ηπειρώτες καταστράφηκαν. Και δεν μπορούσαν να αντιμετωπίσουν τον εγχώριο ανταγωνισμό, και για εξαγωγές δε ούτε λόγος. Και τι ζήταγαν; Όχι να μην είναι κρατική η Δωδώνη, να φτιαχτούν Δωδώνες και στις άλλες ζώνες γάλακτος, να ανέβουν και εκεί οι τιμές, για να παίζουν επί ίσοις όροις.
Ο κρατισμός είχε γίνει ένα κουτί που περιόριζε τη σκέψη και κανείς δεν μπορούσε να σκεφτεί πέρα από το κουτί.
Η Δωδώνη έγινε ιδιωτική, οι πολιτικές των ζημιών και των επιδοτήσεων σταμάτησαν, και έτσι μια επιχείρηση της περιοχής, η εταιρεία Κάραλης, που ήταν έτοιμη να κλείσει, το 2024 εμφάνισε €58 εκ. τζίρο, με €5,0 εκ. EBITDA, πλήρωσε €1 εκ. στο κράτος φόρους, χρωστάει όλα και όλα €2 εκ. στις τράπεζες, και έχει €7 εκ. στο ταμείο.
Και με τους κτηνοτρόφους τι θα γίνει; Ας πάμε σε μια άλλη ζώνη γάλακτος, όχι πολύ δημοφιλή, τη ζώνη γάλακτος της Δυτικής Μακεδονίας. Εκεί ο κάτοικος ενός μικρού χωριού, είχε ως εργασία να μαζεύει το γάλα από τους κτηνοτρόφους και να το πηγαίνει στο συνεταιρισμό της ΑΓΝΟ (Άλλη πονεμένη ιστορία).
Ο γιος μεγάλωσε, σπούδασε κα έφτιαξε μια μονάδα γαλακτοκομικών προϊόντων, όπου το παστεριωτήριο ήταν στην κυριολεξία στην αυλή του πατρικού του. Το 2007 έκανε €4 εκ. τζίρο. Σήμερα κάνει €60 εκ. τζίρο, με €6 εκ. EBITDA, έχει φτιάξει στο χωριό του ένα υπερσύγχρονο εργοστάσιο το οποίο και επεκτείνει, αγοράζει γάλα από την περιοχή του με συμβολαιακή κτηνοτροφία, που σημαίνει ότι πολλοί κτηνοτρόφοι αύξησαν τη δραστηριότητά τους για να καλύψουν τη συνεχώς αυξανόμενη ζήτηση, απολαμβάνοντας και προνομιακές τιμές, με την προϋπόθεση να τηρούν τις βέλτιστες πρακτικές ποιότητα. Στόχο έχει να μην αγοράζει από αλλού γάλα, αλλά να δίνει κίνητρα στη Δ. Μακεδονία να παράγει περισσότερο γάλα για να καλύπτει και τις τωρινές και τις μελλοντικές του ανάγκες.
Οι συνεργαζόμενοι κτηνοτρόφοι, δεν χρειάζεται φαντασία, δεν είναι στα μπλόκα.
Δεν ενδιαφέρονται ιδιαίτερα για τις επιδοτήσεις.
Έχουν καταλάβει ότι η βιωσιμότητά τους δεν στηρίζεται σε μια οικονομία των επιδοτήσεων, αλλά σε μια οικονομία της καινοτομίας.
Γ.Δ.
Add comment
Comments