Μια συνταγή αλληλουχίας του RNA, που φτάνει στη γη από έναν πολιτισμό που ζει εκατομμύρια έτη φωτός μακριά, δημιουργεί έναν ιό. Όλη η ανθρωπότητα έρχεται σε επαφή μαζί του. Δημιουργείται μια κυψέλη κοινής σκέψης, γνώσης, ιδεολογίας και αντίληψης στην οποία μετέχουν πλέον όλοι παραδίδοντας την ατομικότητά τους.
Μόνο 12 άνθρωποι σε όλον τον πλανήτη δεν μπορούν να "κολλήσουν" τον ιό.
Αυτό είναι εν συντομία το story της αριστουργηματικής τηλεοπτικής σειράς "Pluribus", που δημιούργησε ο Vince Gilligan (Breaking Bad, Better call Saul). Διανύει τον πρώτο από τους τέσσερις προκαθορισμένους κύκλους της, και δεν είναι στις προθέσεις μας να κάνουμε μια κριτική καλλιτεχνική του - έτσι και αλλιώς - τηλεοπτικού φαινόμενου της δεκαετίας.
Η σειρά θα μπορούσε να τυποποιηθεί ως sci-fi αλλά δεν είναι. Οι εξωγήινοι, ο ιός, το RNA είναι τα προσχήματα. Η αφορμή να χτιστεί μια θεματική γεμάτη αλληγορίες, που όλοι - κριτικοί και κοινό - ανά τον κόσμο προσπαθούν να αποκωδικοποιήσουν. Τι θέλει να μας πει η σειρά; Κάποιοι μιλάνε για επιρροή σκέψης από τον Covid, άλλοι για την επέλαση του Τραμπισμού. Όλα λάθος. Οι δημιουργοί δεν επινόησαν ένα αφήγημα στηριγμένο στη συγκυρία (αν και πάντα η συγκυρία εμπνέει), απεικονίζουν την απόλυτη δυστοπία, τον "τέλειο" εφιάλτη.
Προφανώς αυτή είναι η δική μας οπτική. Ακόμα η σειρά δεν έχει πάρει "σαφή θέση", δεν έχει ανοίξει όλα τα αφηγηματικά φύλλα της πλοκής. Η τέχνη όμως τι άλλο κάνει από το να θέτει αναπάντητα ερωτήματα που δημιουργούν τόσες οπτικές όσοι και οι άνθρωποι στο κοινό;
Οι συμμετέχοντες στην κοινή σκέψη, αποχωρίστηκαν από τα "εγώ" τους, έγιναν μέρος ενός ενιαίου αδιάρρηκτου συνόλου. Μιλάνε πάντα στον πληθυντικό όταν αναφέρονται στους ίδιους. Δεν λένε "εγώ", λένε "εμείς". Μοιράζονται τις ίδιες γνώσεις, τις ίδιες εμπειρίες, τις ίδιες δεξιότητες. Μια σερβιτόρος στα McDonalds, μπορεί να πιλοτάρει το Air Force One, ή να κάνει την πιο απαιτητική χειρουργική επέμβαση.
Μιλάνε όλες τις γλώσσες, ξέρουν τα πάντα (ένα ασυναγώνιστο AI application), έχουν τις ίδιες political correct συμπεριφορές (αν κάποιος από τους 12 απρόσβλητους στον ιό βρίσει, πέφτουν τα δις του πλανήτη σε έντονο σπαστικό σοκ και κάποια εκατομμύρια πεθαίνουν). Είναι όλοι όχι απλά vegan, αρνούνται να στερήσουν τη ζωή σε ένα μήλο που κρέμεται ακόμα στο δέντρο του.
Και βιώνουν - κατά δήλωσή τους - την τέλεια ευτυχία, την απόλυτη αρμονία, το αποκορύφωμα της νιρβάνα. Είναι ευγενικοί μέχρι αηδίας, ειλικρινείς στο έπακρο, δοτικοί σε κάθε επιθυμία των "αποσυνάγωγων" 12.
Στην κοινωνία τους δεν υπάρχει τέχνη γιατί δεν υπάρχει διάκριση ποιότητας. Ένα Σεξπηρικό αριστούργημα προσφέρει πνευματική απόλαυση σε κάποιους (άρα σε όλους), το ίδιο όμως συμβαίνει με και με ένα Άρλεκιν. Σέξπηρ και Άρλεκιν άρα, το ίδιο.
Δεν υπάρχουν συναλλαγές, χρήματα, η πρόσβαση στα πάντα είναι "δωρεάν". Και για να μην υπάρχουν "σπατάλες πόρων", γίνεται οικονομία στην ένεργεια. Έχουν εγκαταλείψει τα σπίτια τους και κοιμούνται νωρίς, σε γήπεδα, ο ένας δίπλα στον άλλον, για εξοικονόμηση ρεύματος. Σκηνή από στρατόπεδο συγκεντρώσεως.
Άλλωστε πού αλλού μπορούμε να βρούμε την τέλεια ομοιομορφία, την απόλυτη ομοιότητα παρά σε ένα στρατόπεδο συγκέντρωσης; Με τη διαφορά, ότι ακόμα και σε ένα τέτοιο στρατόπεδο, πίσω από τις πανομοιότυπες στολές, κρύβονται ατελείωτες ατομικότητες. Εδώ έχουν διαγραφεί στο όνομα του συλλογικού, της συλλογικής ευτυχίας.
Δεν υπάρχουν έθνη, φυλές, έθιμα, διακριτότητες. Σε μια σκηνή ένταξης μίας από τους 12 στην κοινωνία των πολλών, γίνεται χρήση μιας εθιμικής τελετουργίας μόνο και μόνο προς χάριν της νεοσυλλέκτου. Μόλις γίνει ένας από όλους, αυτοστιγμεί το έθιμο διακόπτεται, επιστρέφει στην αιώνια λήθη.
Και οι 12; Στην τεράστια πλειοψηφία τους συμβιβάζονται ή/και δέχονται να απαλλαγούν από τα γονιδιακά τους "ελαττώματα" που εμποδίζουν την συνταύτιση. Κάποιοι εκμεταλλεύονται τη δοτικότητα για να ζήσουν μια έκλυτη ζωή, χωρίς όμως περιεχόμενο. Η κεντρική ηρωίδα αντιδρά.
Στην πορεία γίνεται εμφανές ότι η αντίδραση αυτή στερείται πνευματικού βάθους όπως και τα λαϊκά μυθιστορήματα για νοικοκυρές σε απόγνωση που έγραφε στον "παλιό" κόσμο. Όσο περνάνε οι μέρες και αναδύονται επιτακτικές οι ανθρώπινες ανάγκες (κοινωνικότητα, συντροφικότητα, σεξ), μπαίνει σε έναν δρόμο σταδιακής παράδοσης με μόνον όρο να παραμείνει προνομιούχα "αποσυνάγωγη".
Η ομοιομορφία συντρίβει και τα τελευταία οχυρά ατομικότητας.
Μόνη "ελπίδα;", ένας Παραγουανός που κουβαλά την πλέον φιλελεύθερη προσέγγιση που έχει αποτυπωθεί σε χαρτί ή σε σελόιντ, και μοιάζει να έχει ξεπεταχτεί από μυθιστόρημα της Άυν Ραντ.
Στις συνεχείς εκκλήσεις όλων να τον "βοηθήσουν", να του παράσχουν κάθε μορφής υλική υποστήριξη, απαντά όπως θα απαντούσε η Dagny Taggart στο πιο εμβληματικό έργο της Ραντ:
"Δεν μπορείτε να μου προσφέρετε τίποτα, γιατί δεν σας ανήκει τίποτα, μην έχοντας παράξει τίποτα".
Και ξεκινάει μια μάχη ενάντια στη δυστοπία.
Είναι ο Άτλας που επαναστάτησε.
Ε.Μ. - Μ.Κ.
Add comment
Comments