Μέχρι σήμερα, ο Γιόχαν Στράους ο νεότερος είναι διεθνώς γνωστός ως ο "Βασιλιάς του Βαλς." Με τη χορευτική του μουσική σε ρυθμό τριών τετάρτων, ενθουσίαζε τα πλήθη ήδη από τον 19ο αιώνα. Οι γυναίκες έπεφταν στα πόδια του. Ο Γιόχαν Στράους ήταν ένας ποπ σταρ της εποχής του, γεμίζοντας τεράστιες αίθουσες χορού σε όλη την Ευρώπη με νεανικό κοινό. Ο βιολιστής και συνθέτης εμφανίστηκε για την οικογένεια του Τσάρου στη Ρωσία και περιόδευσε στις ΗΠΑ.
Συνέθεσε ένα διάσημο βαλς, το "Ο Γαλάζιος Δούναβης," για την Παγκόσμια Έκθεση στο Παρίσι το 1867. Απέκτησε παγκόσμια φήμη το 1872 με την εμφάνισή του στα εγκαίνια του φεστιβάλ "Παγκόσμιου Ιωβηλαίου Ειρήνης" στη Βοστώνη. Διηύθυνε τη συναυλία του με 20.000 ορχηστρικούς μουσικούς μπροστά σε 100.000 θεατές. Ο Στράους απολάμβανε τη συνδρομή 20 μαέστρων.
Ένας Παθιασμένος Παγκόσμιος Αστέρας
Ο Βιεννέζος συνθέτης Γιόχαν Στράους και η οικογένειά του έχτισαν μια τεράστια αυτοκρατορία ψυχαγωγίας. "Ο Στράους εργάστηκε με μεγάλο πάθος για την καριέρα του, για το έργο της ζωής του και συνέθετε αργά το βράδυ," λέει ο Μάρκο Ντάισινγκερ, ερευνητικός συνεργάτης στη μουσική συλλογή της Εθνικής Βιβλιοθήκης της Αυστρίας. Συνέβαλε στην έκθεση "Ένας Παθιασμένος Παγκόσμιος Αστέρας," η οποία παρουσιάζει επιστολές και γελοιογραφίες του Γιόχαν Στράους με την ευκαιρία των 200 ετών από τη γέννησή του.
Το άγχος της επιτυχίας και οι ατελειωτες νυχτερινές εργασίες αυτά είχαν αρνητικό αντίκτυπο στην υγεία του συνθέτη. Συχνά κατέρρεε στη σκηνή και δεν ήταν διαθέσιμος για μέρες. "Ένα άρθρο εφημερίδας έκανε λόγο για έντονη νευρική κρίση. Συχνά τον εκπροσωπούσε ο αδελφός του σε συναυλίες που υποτίθεται ότι θα διεύθύνε," αναφέρει ο Ντάισινγκερ.
Μια Καριέρα στη Σκιά του Πατέρα του
Ο Γιόχαν Στράους ο νεότερος έπρεπε να αγωνιστεί σκληρά για τη θέση του στη μουσική βιομηχανία. Γεννήθηκε στη Βιέννη στις 25 Οκτωβρίου 1825. Οι γονείς του χώρισαν νωρίς. Ο πατέρας του, Γιόχαν Στράους ο πρεσβύτερος, ήταν επίσης ένας σεβαστός συνθέτης λαϊκής μουσικής, συμπεριλαμβανομένης του διάσημου "Radetzkymarschι" Ο Γιόχαν Στράους ζούσε στη σκιά του πατέρα του. Ο πατέρας του ήθελε να εμποδίσει τον γιο του να ακολουθήσει μια επαγγελματική μουσική καριέρα και του απαγόρευσε να εμφανίζεται. Μετά τον θάνατο του πατέρα του το 1845, ο Γιόχαν Στράους σταδιακά καθιερώθηκε στη μουσική σκηνή της Βιέννης. Η μητέρα του φρόντιζε για την επιχειρηματική πλευρά. Και οι αδελφοί Γιόζεφ και Έντουαρντ ασχολήθηκαν επίσης με τη μουσική της "δυναστείας των Στράους."
Συμπάθεια σε ό,τι επαναστατικό
"Είχε έντονη αίσθηση της καλλιέργειας επαγγελματικών και κοινωνικών σχέσεων, κάτι που τελικά αποτελεί και τον λόγο της επιτυχίας του," λέει ο επιμελητής Μάρκο Ντάισινγκερ. "Το σπίτι του ήταν τόπος συνάντησης εξέχουσων προσωπικοτήτων της πολιτιστικής σκηνής." Ο Ρίχαρντ Βάγκνερ ήταν εξίσου στενά συνδεδεμένος με τον Στράους όσο και ο Γιοχάνες Μπραμς, ο οποίος είχε και καλές επαφές με τους μουσικούς εκδότες.
Τα μόνα πράγματα που καθυστέρησαν κάπως την καριέρα του Στράους ήταν τα βαλς "Τραγούδια της Ελευθερίας" και η "Επαναστατική Πορεία." Ένας φόρος τιμής στην Επανάσταση του Μαρτίου του 1848. "Τότε έπεσε σε δυσμένεια στην αυλή," λέει ο Ντάισινγκερ. Για αυτόν τον λόγο, λέγεται ότι υπέβαλε δύο φορές ανεπιτυχώς αίτηση για τη σημαντική θέση του διευθυντή χορού στη Βιέννη. Δεν γινόταν δεκτός μέχρι το 1863.
Εσωτερική αναταραχή και εναλλαγές διάθεσης
Από τη μία πλευρά, ο Γιόχαν Στράους γνώρισε μεγάλη επιτυχία στην Ευρώπη, τη Ρωσία και την Αμερική. Από την άλλη, βασανιζόταν από αμφιβολίες για τον εαυτό του και συμπλέγματα κατωτερότητας. Αυτό είναι εμφανές στις επιστολές του προς τις συζύγους του. Ο συνθέτης παντρεύτηκε συνολικά τρεις φορές. Μερικές από αυτές τις επιστολές βρίσκονται στα αρχεία της Εθνικής Βιβλιοθήκης της Αυστρίας. Το αποκορύφωμα είναι μια επιστολή του 1882 προς τη δεύτερη σύζυγό του, την Αντζέλικα, γνωστή ως Λίλι. "Η επιστολή είναι ατελής. ανακαλύψαμε μια αυτο-καρικατούρα του σε αυτήν, η οποία είναι άγνωστη στη λογοτεχνία," εξηγεί ο Μάρκο Ντάισινγκερ. Δείχνει τον Γιόχαν Στράους να κλαίει. Η σύζυγός του ήθελε να τον αφήσει και τελικά το έκανε. "Η αυτο-καρικατούρα αποκαλύπτει την ψυχή του," λέει ο Ντάισινγκερ. "Μια έκφραση θλίψης, δεν φοράει παντελόνι, μετά τα λεπτά, οστεώδη πόδια του," περιγράφει την εικόνα ο επιμελητής. Αυτή η έκθεση μιλά για την απώλεια ελέγχου, την τραυματισμένη αρρενωπότητα και την επιθυμία να αγαπηθεί.
Η αυτο-καρικατούρα του 1882
Είχε γράψει παρόμοιες επιστολές στην πρώην ερωμένη του, Όλγα Σμιρνίτσκαγια. Από το 1856, ταξίδευε στο Παβλόφσκ κοντά στην Αγία Πετρούπολη για χρόνια για να εμφανιστεί ενώπιον του Τσάρου και των Ρώσων ευγενών. Εκεί γνώρισε την Όλγα. "Στις επιστολές, βλέπει κανείς παρόμοιες εναλλαγές διάθεσης και είναι αρκετά γρήγορο το πώς μεταβαίνει από το ένα συναίσθημα στο άλλο." Ο Στράους επεξεργάστηκε αυτή την ερωτική τραγωδία στο συγκλονιστικό βαλς "Reiseabenteuer" (Ταξιδιωτική Περιπέτεια).
Το Βαλς και οι Εθνικοσοσιαλιστές
Μέχρι το 1870, ο Γιόχαν Στράους έγραφε δημοφιλή χορευτική μουσική όπως βαλς και πόλκες, και στη συνέχεια στράφηκε όλο και περισσότερο στη σκηνή, συνθέτοντας γνωστές οπερέτες όπως "Die Fledermaus" (Η νυχτερίδα), "Ο Βαρόνος των Τσιγγάνων" και "Eine Nacht in Venedig" (Μια νύχτα στη Βενετία). Η μόνη του όπερα, "Ritter Pásmán," δεν σημείωσε μεγάλη επιτυχία.
Οι Ναζί χρησιμοποίησαν τα βαλς για την πολιτική τους προπαγάνδα ως έναν λαϊκό, κατεξοχήν γερμανικό χορό. Κατά τη διάρκεια του Β' Παγκοσμίου Πολέμου, τα χαρούμενα βαλς του Γιόχαν Στράους χρησίμευαν ως απόσπαση της προσοχής από τις φρικαλεότητες του πολέμου. Για το σκοπό αυτό, ο αντισημίτης και υπουργός Προπαγάνδας Γιόζεφ Γκέμπελς πλαστογράφησε στη συνέχεια έγγραφα που υποδείκνυαν την εβραϊκή καταγωγή του Γιόχαν Στράους. Ο Γκέμπελς απλώς διέταξε να διαγραφούν οι καταχωρίσεις. Μέχρι σήμερα, τα βαλς του Στράους παίζονται στην παραδοσιακή Πρωτοχρονιάτικη Συναυλία της Φιλαρμονικής της Βιέννης. Ενενήντα δημόσιοι τηλεοπτικοί σταθμοί μεταδίδουν τις συναυλίες παγκοσμίως. Ακούγονται στην Ευρώπη, την Ιαπωνία, την Κίνα και τις ΗΠΑ, καθώς και στη Βραζιλία, τα νησιά της Καραϊβικής και την Κένυα.
Add comment
Comments