Η κυβέρνηση της Πρωθυπουργού Τζόρτζια Μελόνι εξετάζει το ενδεχόμενο παγώματος του ορίου ηλικίας συνταξιοδότησης στην Ιταλία, που είναι σήμερα στα 67 έτη, σε μια κίνηση που οι επικριτές προειδοποιούν ότι θα ασκήσει ανανεωμένη πίεση στα δημοσιονομικά της χώρας, τα οποία κινούνται μεν βελτιούμενα αλλά παραμένουν εύθραυστα.
Ο υπάρχων νόμος για τις συντάξεις, συνδέει την ηλικία συνταξιοδότησης με άνοδο του προσδόκιμου του βίου, απαιτώντας επανεξέταση κάθε δύο χρόνια - και αυτόματες ανωδικές αναθεωρήσεις, αν αυτό προφανώς κριθεί απαραίτητο.
Ωστόσο, τα ιταλικά συνδικάτα απαιτούν να σταματήσουν οι αυτόματες αυξήσεις στα όρια ηλικίας συνταξιοδότησης και να γίνει αναθεώρηση του νόμου για τις συντάξεις, ο οποίος υιοθετήθηκε κατά τη διάρκεια της κρίσης χρέους της Ευρωζώνης, όταν η Ρώμη προσπαθούσε να αποκαταστήσει την εμπιστοσύνη της στις αγορές.
Η απαίτησή τους συνοδεύεται από το γεγονός ότι οι γαλλικές και οι γερμανικές κυβερνήσεις ενθαρρύνουν τους πολίτες τους να εργάζονται περισσότερο εν μέσω ανησυχιών για τη βιωσιμότητα των συστημάτων συνταξιοδότησης, καθώς οι πληθυσμοί τους γερνούν. Ενώ η ηλικία συνταξιοδότησης της Ιταλίας είναι υψηλότερη από άλλες χώρες, η μείωση του πληθυσμού της είναι από τις ταχύτερες στην Ευρώπη.
Το υπερσυντηρητικό κόμμα Λέγκα, που αποτελεί μέρος της κυβερνητικής συμμαχίας της Μελόνι, εδώ και χρόνια επικρίνει τη διάταξη για αυτόματες αυξήσεις στα όρια συνταξιοδότησης και υποστηρίζει ένα πάγωμα.
"Αν η ηλικία συνταξιοδότησης βρίσκεται στα 67 έτη, είναι ήδη ένα μεγάλο πρόβλημα," είπε ο γερουσιαστής της Λίγκας Κλαούντιο Ντουρίγον, πρώην εργάτης εργοστασίου και ηγέτης συνδικάτου, τώρα υφυπουργός εργασίας.
Διετής αναστολή
Ο Ντουρίγον δήλωσε ότι ορισμένοι μεγαλύτεροι εργαζόμενοι πέθαναν κατά τη διάρκεια χρήσης βαρέων μηχανημάτων και ότι η σύνδεση της ηλικίας συνταξιοδότησης με το προσδόκιμο του βίου συνιστά "μια άγρια πολιτική κατά του εργαζόμενου."
Η ηλικία συνταξιοδότησης αυξήθηκε τελευταία φορά το 2019, πριν την πανδημία Covid-19 - όταν έκανε άλμα πέντε μηνών στα 67 χρόνια. Από την 1η Ιανουαρίου 2027, αναμένεται να αυξηθεί κατά τρεις μήνες.
Ο υπουργός Οικονομικών Τζιανκάρλο Τζιορτζέτι δήλωσε πριν λίγους μήνες πως είναι ανοιχτός σε μια διετή αναστολή, η οποία θα σταματούσε την αυτόματη προσαρμογή στην ηλικία συνταξιοδότησης μέχρι το 2029. Το υπουργείο Οικονομικών ανέφερε στους Financial Times ότι η ιδέα ήταν ακόμη "σε συζήτηση" και οποιαδήποτε απόφαση θα λάμβανε υπόψη "τη συνολική δημοσιοοικονομική εικόνα".
Το ανεξάρτητο γραφείο προϋπολογισμού της ιταλικής βουλής εκτίμησε ότι αν παγωνόταν η ηλικία συνταξιοδότησης - και αποδεσμευόταν ο μηχανισμός αυτόματης προσαρμογής, τα κόστη σύνταξης θα αυξάνονταν κατά 0,4% του ΑΕΠ από το 227 μέχρι και το 2040.
Επίσης, δήλωσε ότι η αναλογία χρέους προς ΑΕΠ της Ιταλίας θα ανέβει στο 139% μέχρι το 2031, επτά ποσοστιαίες μονάδες υψηλότερα από τις τρέχουσες προβλέψεις.
Οι οικονομολόγοι ισχυρίζονται ότι οποιοδήποτε τέτοιο βήμα θα έστελνε ένα επικίνδυνο σήμα στις αγορές που είναι ήδη ανήσυχοι σχετικά με το γαλλικό χρέος, δεδομένης της ισχυρής αντίστασης στη χώρα αυτή για την αναμόρφωση της δικής της ηλικίας συνταξιοδότησης.
Δημοσιονομική Πειθαρχία
"Η μεταρρύθμιση των συντάξεων στην Ιταλία - η αυτόματη σύνδεση μεταξύ του ορίου ηλικίας συνταξιοδότησης και του προσδόκιμου του βίου - είναι το άγκιστρο της [δημοσιονομικής] βιωσιμότητας της Ιταλίας", δήλωσε ο Φιλίππο Ταντέι, ανώτερος ευρωπαίος οικονομολόγος στην Goldman Sachs.
"Αν οι άνθρωποι ζουν περισσότερο, η ηλικία συνταξιοδότησης αυξάνεται και αυτό κρατά το δημοσιονομικό σύστημα αυτόματα σε ισορροπία", ανέφερε ο Ταντέι. "Αντιμετωπίζει μια πολύ αυστηρή πολιτική πίεση, καθώς η αλλαγή της ηλικίας συνταξιοδότησης είναι ένα εξαιρετικά τοξικό πολιτικό πρόβλημα σε ολόκληρη την Ευρώπη".
Η κυβέρνηση της Μελόνι έχει αποκτήσει αναγνώριση από τους επενδυτές για τη δημοσιονομική της πειθαρχία από την ανάληψη των καθηκόντων της στα τέλη του 2022, βοηθώντας να κρατηθεί η διαφορά μεταξύ των ιταλικών και γερμανικών αποδόσεων 10ετών ομολόγων κάτω από 0,8 ποσοστιαίες μονάδες το μήνα που πέρασε για πρώτη φορά από πριν την κρίση χρέους της Ευρωζώνης.
Με κόστος δανεισμού περίπου 3,6%, η Ιταλία διαπραγματεύεται ευρέως σε ευθυγράμμιση με τη Γαλλία - μια στροφή για μια οικονομία που προηγουμένως θεωρούνταν συνώνυμο της δημοσιονομικής σπατάλης.
Ο οίκος αξιολόγησης Fitch αναβάθμισε την αξιολόγηση του κρατικού χρέους της Ιταλίας κατά μία βαθμίδα σε ΒΒΒ+ την περασμένη εβδομάδα, επικαλούμενη "αυξημένη εμπιστοσύνη στην πορεία της Ιταλίας ως προς τη δημοσιονομική διαχείριση, που στηρίζεται σε αυξανόμενο ιστορικό δημοσιονομικής σύνεσης."
Αλλά ο Τίτο Μποέρι, πρώην πρόεδρος του Εθνικού Ινστιτούτου Κοινωνικής Ασφάλισης της Ιταλίας - που διαχειρίζεται το συνταξιοδοτικό σύστημα - προειδοποίησε ότι η αποκοπή της σύνδεσης μεταξύ ηλικίας συνταξιοδότησης και προσδόκιμου του βίου, θα επιβαρύνει σημαντικά την πορεία του χρέους της Ιταλίας.
Διαχείριση χρέους
"Αυτός ο μηχανισμός είναι πολύ πολύτιμος και δεν θα πρέπει να αλλάξει [... αλλιώς] οι συνέπειες για το δημόσιο χρέος της Ιταλίας θα είναι αρκετά δραματικές,” είπε ο Μποέρι, που τώρα είναι καθηγητής οικονομικών στο Πανεπιστήμιο Μποκόνι.
Η Έλσα Μαρία Φορνέρο, κύρια αρχιτέκτονας της μεταρρύθμισης της σύνταξης, είπε ότι θα μπορούσε να είναι πολιτικά “δύσκολο” για τη Ρώμη να αυξήσει ξανά την ηλικία συνταξιοδότησης.
“Από πολιτική και οικονομική άποψη, θα πρότεινα προσοχή,” είπε η Φορνέρο, που τώρα διδάσκει στο Πανεπιστήμιο του Τορίνο.
Παρά την σχετικά υψηλή ηλικία συνταξιοδότησης, μόλις το 46% των Ιταλών ηλικίας 50 έως 74 ετών εργάζονται - ένα από τα χαμηλότερα επίπεδα στην Ευρώπη, λόγω χαμηλών ηλικιών συνταξιοδότησης στο παρελθόν και προγραμμάτων πρόωρης συνταξιοδότησης.
Με τις επόμενες εθνικές εκλογές της Ιταλίας να πλησιάζουν το 2027, οι αναλυτές ανησυχούν ότι η κυβέρνηση Μελόνι μπορεί να αισθανθεί την τάση να υιοθετήσει λαϊκιστικά μέτρα που είχε αποφύγει στο παρελθόν.
“Φοβάμαι ότι όσο πλησιάζουμε στις εκλογές,” είπε ο Μποέρι, “θα εγκαταλείψουν το μόνο καλό πράγμα που έγινε όλα αυτά τα χρόνια, που ήταν να είναι προσεκτικοί και να μην κάνουν τις γνωστές ανοησίες.”
Add comment
Comments