Ο Elon Musk προειδοποιεί ότι τα χρήματα θα «εξαφανιστούν» στο μέλλον καθώς η τεχνητή νοημοσύνη καθιστά την εργασία (και τους μισθούς) αχρείαστα

Η περιγραφή μιας ουτοπίας που μοιάζει με φριχτή δυστοπία 

Έχετε ανέβει στην επαγγελματική σκάλα απολαμβάνοντας έναν άνετο εξαψήφιο μισθό. Ή ίσως έχετε διώξει εκατοντάδες χιλιάδες μετρητά στην τράπεζα - ή έχετε επενδύσει σε μετοχές και λογαριασμούς συνταξιοδότησης. Σύμφωνα με τον Elon Musk, τίποτα από αυτά μπορεί να μην έχει σημασία για πολύ ακόμα.

Ο πλουσιότερος άνθρωπος στον κόσμο πιστεύει ότι τα χρήματα θα έχουν διαρκή αξία. Σε ένα μελλοντικό όμως εργατικό δυναμικό που θα κυριαρχείται από την τεχνητή νοημοσύνη και τη ρομποτική, ο Musk θεωρεί ότι οι μισθοί θα καταστούν ανύπαρκτοι και ως εκ τούτου, τα μετρητά θα εξαφανιστούν ως άχρηστα.

"Πιστεύω ειλικρινά ότι τα χρήματα εξαφανίζονται ως έννοια", ανέφερε ο ιδρυτής της SpaceX και της Tesla σε ένα επεισόδιο του podcast του People by WTF.

"Είναι κάπως περίεργο, αλλά σε ένα μέλλον όπου ο καθένας μπορεί να έχει οτιδήποτε, δεν χρειάζεστε πλέον χρήματα ως βάση δεδομένων για την κατανομή της εργασίας. Εάν η τεχνητή νοημοσύνη και η ρομποτική είναι αρκετά προηγμένα για να ικανοποιήσουν όλες τις ανθρώπινες ανάγκες, τότε τα χρήματα δεν θα είναι πλέον απαραίτητα. Η συνάφειά τους θα μειώνεται δραματικά."

Η εργασία - και τα χρήματα - θα μπορούσαν να είναι «προαιρετικά» σε λιγότερο από 20 χρόνια

Ουσιαστικά, εάν τα ρομπότ μπορούν να χτίζουν σπίτια, να καλλιεργούν τρόφιμα, να κατασκευάζουν αγαθά, ακόμη και να παρέχουν υπηρεσίες όπως υγειονομική περίθαλψη και εκπαίδευση με σχεδόν μηδενικό κόστος, τότε οι μισθοί θα πάψουν να είναι ο μηχανισμός που καθορίζει το ποιος παίρνει και τι.

Ο Musk έδειξε τη σειρά "The Culture" του Iain M. Banks ως την καλύτερη "φανταστική απεικόνιση" αυτού του νέου κόσμου. Τα μυθιστορήματα επιστημονικής φαντασίας απεικονίζουν ένα ουτοπικό μέλλον όπου οι πολίτες μπορούν να έχουν σχεδόν ό,τι θέλουν χάρη στην τεχνητή νοημοσύνη - καθιστώντας τα χρήματα απαρχαιωμένα και αφήνοντας τους πολίτες ελεύθερους να περνούν το χρόνο τους κάνοντας ό,τι αγαπούν.

Είναι ένα μέλλον στο οποίο ο Musk έχει αναφερθεί επανειλημμένα. Ακόμη και πριν από δύο χρόνια, όταν το ChatGPT ήταν σχετικά νέο, έλεγε στον πρώην πρωθυπουργό του Ηνωμένου Βασιλείου Rishi Sunak ότι "η τεχνητή νοημοσύνη θα μπορεί να κάνει τα πάντα" και ότι η δουλειά θα γίνει ουσιαστικά "σαν χόμπι".

Αλλά το όραμα του Musk αφήνει αναπάντητα ερωτήματα που ξεπερνούν την επιστημονική φαντασία. Εάν εξαφανιστούν τα χρήματα, τι αποφασίζει ποιος θα έχει πρόσβαση σε σπάνιους πόρους - για παράδειγμα, ένα μεγαλύτερο σπίτι σε μια προνομιακή τοποθεσία;

Ο δισεκατομμυριούχος επίσης δεν έθεσε ένα χρονικό πλαίσιο για το πότε ακριβώς η κοινωνία δεν θα χρειάζεται πλέον μετρητά για να αγοράσει τρόφιμα, ακίνητα και άλλα είδη πρώτης ανάγκης. Αλλά οι τολμηροί ισχυρισμοί του για το πότε θα ολοκληρωθούν οι εξελίξεις αυτές, υποδηλώνουν ότι μια τέτοια αλλαγή θα μπορούσε να κάνει την εμφάνισή της την επόμενη κιόλας δεκαετία.

"Σε λιγότερο από 20 χρόνια - αλλά ίσως ακόμη και σε 10 ή 15 χρόνια - οι εξελίξεις στην τεχνητή νοημοσύνη και τη ρομποτική θα μας φέρουν στο σημείο όπου η εργασία θα είναι προαιρετική", ισχυρίστηκε ο Μασκ.

Metropolis - Fritz Lang (1927)

Το κλειδί για το ξεκλείδωμα του ουτοπικού οράματος του Musk βρίσκεται στα χέρια των κυβερνήσεων

Τεχνολογίες όπως το ChatGPT και το Google Gemini έχουν ήδη μειώσει το βάρος ορισμένων χρονοβόρων εργασιών, όπως ο καθαρισμός δεδομένων, η σύνοψη και άλλες διοικητικές εργασίες. Έως το 2029, μια έρευνα πέρυσι διαπίστωσε ότι η τεχνητή νοημοσύνη θα εξοικονομήσει στους εργαζόμενους έως και 12 ώρες την εβδομάδα. Ωστόσο, οι εργαζόμενοι έχουν ακούσει τέτοιες υποσχέσεις στο παρελθόν.

Το 1930, ο John Maynard Keynes προέβλεψε ότι η τεχνολογική πρόοδος θα επέτρεπε στους ανθρώπους να εργάζονται μόλις 15 ώρες την εβδομάδα μέχρι το 2030. Η παραγωγικότητα εκτοξεύτηκε στα ύψη. Ο ελεύθερος χρόνος όχι. Αντίθετα, οι εργαζόμενοι αναμενόταν συχνά να κάνουν περισσότερα, όχι λιγότερα, με τον χρόνο που εξοικονομούσαν.

Το στοιχείο όμως πλέον της διαφοροποίησης, σχετίζεται με τους σημερινούς ρυθμούς των αλλαγών. Η τεχνητή νοημοσύνη δεν είναι μια μακρινή θεωρία ή ένα κομμάτι επιστημονικής φαντασίας - είναι εδώ και κινείται με ρυθμό που ανησυχεί ακόμη και τον Bill Gates, ακόμα και τον άνθρωπο πίσω από το ChatGPT, τον Sam Altman.