Η αποτυχημένη απόπειρα δολοφονίας της πολιτικής ηγεσίας της Χαμάς από το Ισραήλ στο Ντόχα του Κατάρ, έχει αναστατώσει την περιοχή του Κόλπου, που μέχρι τώρα πίστευε ότι το Κατάρ, ως σύμμαχος των ΗΠΑ και επίσημος μεσολαβητής στον πόλεμο της Γάζας, προστατεύεται από μια τέτοια επίθεση. Λαμβάνοντας υπόψη αυτή την απόφαση του Ισραήλ να επιτεθεί στη Χαμάς στο Κατάρ, θα μπορούσε θεωρητικά να ακολουθήσει την ίδια πρακτική, ακόμη πιο σοβαρή, κατά μελών της Χαμάς στην Τουρκία, έναν άλλο σύμμαχο των ΗΠΑ και μέλος του ΝΑΤΟ.
Ήδη, οι αναλυτές δεν έχουν αποκλείσει αυτή την πιθανότητα, επισημαίνοντας τη συνεχιζόμενη υποστήριξη του Τούρκου προεδρου Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν προς τη Χαμάς, η οποία έχει γραφεία και επιτρέπεται να συγκεντρώνει χρήματα στην Τουρκία. Οι σχέσεις Ισραήλ-Τουρκίας, που ήταν κάποτε φιλικές, βρίσκονται στο ιστορικά χειρότερο δυνατό σημείο, ειδικά από την αρχή του τρέχοντος πολέμου στη Γάζα, τον Οκτώβριο του 2023. "Ο Ερντογάν έχει επανειλημμένα χαρακτηρίσει τη Χαμάς, όχι ως τρομοκρατική οργάνωση αλλά ως νόμιμο κίνημα αντίστασης," ανέφερε πρόσφατη ανάλυση στην ισραηλινή εφημερίδα Χααρέτζ. "Αυτό διαφοροποιεί την Τουρκία από άλλες κυβερνήσεις που είναι επικριτικές προς το Ισραήλ: Σε αντίθεση με το Κατάρ, το οποίο ισχυρίζεται ότι φιλοξενεί τη Χαμάς για διπλωματικούς σκοπούς, η Άγκυρα προσφέρει στη Χαμάς τόσο πολιτική κάλυψη όσο και πρακτική υποδομή για τις επιχειρήσεις της."
Μια εβδομάδα πριν από την επίθεση του Ισραήλ στο Ντόχα, η εσωτερική υπηρεσία πληροφοριών Shin Bet του Ισραήλ ισχυρίστηκε ότι είχε εξαρθρώσει παρακλάδι της Χαμάς που σχεδίαζε να δολοφονήσει τον υπουργό Εθνικής Ασφάλειας του Ισραήλ, Ιταμάρ Μπεν Γκβίρ, χρησιμοποιώντας εκρηκτικά drones στη Δυτική Όχθη.
Επιπλέον, η Shin Bet εξέφρασε την πεποίθησή ότι το παρακλάδι της Χαμάς λειτουργεί ένα αρχηγείο στην Τουρκία "με σκοπό την πραγματοποίηση μιας επίθεσης κατά του Μπεν Γκβίρ". Η Τουρκία αρνήθηκε κάθε εμπλοκή σε αυτό το φερόμενο σχέδιο. Ο Φρέντι Χουέιρι, παγκόσμιος αναλυτής ασφαλείας στην εταιρεία διαχείρισης κινδύνου RANE, σημείωσε ότι η σημερινή ηγεσία του Ισραήλ έχει υιοθετήσει μια "στάση που καθοδηγείται από την ασφάλεια", σύμφωνα με την οποία είναι ολοένα και πιο πρόθυμη να "αναλάβει επιχειρήσεις υψηλού ρίσκου" κατά ηγετών της Χαμάς σε όλη την περιοχή. "Αν οι ισραηλινές μυστικές υπηρεσίες εντοπίσουν στόχους στην Τουρκία, είναι πιθανό να εξετάσουν μια επιχείρηση παρά τους σημαντικούς πολιτικούςι κινδύνους και κινδύνους που συνεπάγεται," δήλωσε ο Χουέιρι στην The New Arab.
Αν και οι δύο χώρες είναι στενοί σύμμαχοι, με την Άγκυρα να έχει στρατιώτες και F-16 στο κράτος του Κόλπου, η Τουρκία είναι πολύ μεγαλύτερη χώρα από το Κατάρ, με πολύ μεγαλύτερο στρατό, τον δεύτερο μεγαλύτερο στο ΝΑΤΟ. Όταν η Άγκυρα έμαθε για την ισραηλινή επίθεση στο Ντόχα στις 9 Σεπτεμβρίου, απέστειλε επιπλέον μαχητικά αεροσκάφη για να ενισχύσει τις αεροπορικές περιπολίες κοντά στα σύνορα Ιράκ και Συρίας, όπως έκανε το Ιούνιο όταν το Ισραήλ πραγματοποίησε την 12ήμερη αεροπορική εκστρατεία κατά του Ιράν.
Κατά τη διάρκεια του πολέμου εκείνου του Ιουνίου, ισραηλινοί μαχητές επανειλημμένα πετούσαν μέσω του εναέριου χώρου της Συρίας και του Ιράκ για να φτάσουν σε στόχους στο Ιράν. Ωστόσο, για την επίθεση κατά του Κατάρ, τα ισραηλινά F-15 και F-35 εκτόξευσαν βαλλιστικούς πυραύλους στη Ντόχα από την Ερυθρά Θάλασσα μέσω της Σαουδικής Αραβίας.
«Σε αντίθεση με την επίθεση της Ντόχα, που βασίστηκε σε μαχητικά αεροσκάφη και πυραύλους εδάφους-εδάφους, οποιαδήποτε ισραηλινή επιχείρηση σε τουρκικό έδαφος θα ήταν πιθανότερο να πάρει τη μορφή μυστικής απόπειρας δολοφονίας», ανέφερε ο Κουεϊρί. «Μια τέτοια προσέγγιση θα συνιστούσε συγκριτικά μικρότερου εύρους κλιμάκωση από μια εναέρια επίθεση, κυρίως επειδή η Τουρκία έχει ήδη λάβει μέτρα για να ενισχύσει τις αεροπορικές της άμυνες ως προληπτική αντίδραση σε πιθανές απειλές». Αν αυτό ισχύει, τότε μια υποθετική ισραηλινή δολοφονία μελών της Χαμάς που συχνάζουν στην Κωνσταντινούπολη θα θύμιζε τη μυστική δολοφονία του Μαχμούντ αλ-Μαμπχούχ το 2010 στο Ντουμπάι, περισσότερο από την εναέρια επίθεση της Τρίτης στη Ντόχα.
Η πρώτη περίπτωση ήταν αναμφίβολα έργο της ισραηλινής υπηρεσίας πληροφοριών Μοσάντ. Στη δεύτερη περίπτωση, το Ισραήλ ανέλαβε αμέσως την ευθύνη και άφησε μάλιστα να εννοηθεί ότι θα εκτελούσε επιπλέον επιθέσεις κατά οποιωνδήποτε ηγετών επιβίωναν από την πρώτη επίθεση. Αλλά το Ισραήλ ενδεχευαι να διαπιστώσει ότι η δολοφονία ανώτερων στεεχών της Χαμάς στην Τουρκία θα αποδειχτεί πολύ πιο ριψοκίνδυνη από το να τους βομβαρδίσει στο Κατάρ.
«Ο Πρόεδρος Ερντογάν δεν είναι πιθανό να ανεχτεί ισραηλινή στρατιωτική δράση εντός του τουρκικού εδάφους», είπε ο Κουεϊρί. «Αν συμβεί μια εναέρια επίθεση - ιδιαίτερα αν προκαλέσει τουρκικές απώλειες - η άμεση τουρκική αντεπίθεση θα είναι ένα ενδεχόμενο που δεν μπορεί να αποκλειστεί, σε συνδυασμό με διπλωματική αντεπίθεση, είτε μέσω συμμάχων είτε άμεσα", πρόσθεσε ο αναλυτής.
«Οποιαδήποτε ισραηλινή προσπάθεια στοχοποίησης των ηγετών της Χαμάς εντός της Τουρκίας, είτε μέσω μυστικών μέσων είτε μέσω ανοιχτής στρατιωτικής δράσης, θα έχει ευρύτερες στρατηγικές συνέπειες.» Ενώ το Ισραήλ και η Τουρκία είναι θεμελιωδώς αντίθετες σε ζητήματα που αφορούν τη Χαμάς και τον πόλεμο στη Γάζα, ένα πιθανό σημείο ανάφλεξης μεταξύ τους δεν μπορεί να αγνοηθεί.
«Το Ισραήλ και η Τουρκία οδηγούνται διεύρυνση της μεταξύ τους στη Συρία. Οι πολιτικές τους είναι διαμετρικά αντίθετες», δήλωσε ο Joshua Landis, Διευθυντής του Κέντρου Σπουδών Μέσης Ανατολής και του Κέντρου Οικογένειας Farzaneh για τις Ιρανικές και Περσικές Σπουδές του Πανεπιστημίου της Οκλαχόμα.
Ο Landis σημείωσε ότι το Ισραήλ δεν εμπιστεύεται την νέα κυβέρνηση της Συρίας υπό τον Πρόεδρο Αχμέντ Αλ-Σαράα, πρώην ένοπλο ισλαμιστή μαχητή που ηγήθηκε της ανατροπής του Συριακού δικτάτορα Μπασάρ Αλ-Άσαντ τον περασμένο Δεκέμβριο. Για παράδειγμα, ο Ισραηλινός Υπουργός Άμυνας Ισραήλ Κατζ αποκάλεσε τον Σαράα «τζιχαντιστή τρομοκράτη της σχολής της αλ-Κάιντα» τον Μάρτιο. Η Τουρκία έχει αρχίσει να παρέχει εκπαίδευση και τεχνική υποστήριξη στον νέο στρατό της Συρίας στο πλαίσιο μιας αμυντικής συμφωνίας που υπέγραψαν τον Αύγουστο.
«Οι Ισραηλινοί ηγέτες επιμένουν ότι η Τουρκία τους παρασύρει σε μια σύγκρουση εκπαιδεύοντας και ενισχύοντας τον στρατό της Συρίας. Η Τουρκία είναι ο κύριος υποστηρικτής και σύμμαχος του Σαράα», είπε ο Landis. «Η Τουρκία ελπίζει να αναδιαρθρώσει τον συριακό στρατό με στόχο την καταστροφή της αυτονομίας των Κούρδων στη Βορειοανατολική Συρία καθώς και της κύριας ένοπλης δύναμής τους, των SDF", πρόσθεσε.
Οι Τούρκοι αξιωματούχοι βλέπουν το Ισραήλ ως τον επιτιθέμενο, ο οποίος δεν σέβεται την κυριαρχία της Συρίας και των χωρών της Μέσης Ανατολής γενικότερα. Το Ισραήλ βλέπει τις κουρδικές και δρουζικές μειονότητες ως σημαντικούς συμμάχους στην προσπάθειά του να περιορίσει την εξουσία της Δαμασκού. Ο Khoueiry από τον RANE προειδοποίησε ότι ένα αποτέλεσμα οποιασδήποτε προσπάθειας του Ισραήλ να στοχοποιήσει μέλη της Χαμάς εντός της Τουρκίας θα ήταν η διάβρωση των "ευάλωτων ρυθμίσεων αποσυμπίεσης" μεταξύ Ισραήλ και Τουρκίας στη Συρία.
"Η Άγκυρα θα θεωρούσε ένα τέτοιο περιστατικό ως παραβίαση της κυριαρχίας και ως πρόκληση στα δικά της κόκκινα όρια στη Συρία, που θα την ωθούσε να ενισχύσει τη στρατιωτική της στάση," πρόσθεσε. "Αυτό θα μπορούσε να περιλαμβάνει την ταχύτερη ανάπτυξη πιο προηγμένων τουρκικών στρατιωτικών μέσων στη συριακή επικράτεια, σε μια άμεση προσπάθεια να αμφισβητήσει την αεροπορική κυριαρχία του Ισραήλ," συμπλήρωσε ο Khoueiry. Αντίστοιχα, η πιθανότητα τυχαίων συγκρούσεων ή σκόπιμων κλιμακωτών αλλά υπολογισμένων κινήσεων - όπως οι απόπειρες κατάρριψης αεροσκαφών - θα αυξάνονταν σημαντικά," είπε. "Ακόμη και αν αυτό περιοριστεί, ένα τέτοιο επεισόδιο θα προκαλούσε τουλάχιστον μια προσωρινή διμερής κρίση με ευρύτερες περιφερειακές επιπτώσεις."
Τους τελευταίους μήνες, το Αζερμπαϊτζάν έχει μεσολαβήσει σε συνομιλίες αποσυμπίεσης μεταξύ των ισραηλινών και τουρκικών στρατηγών προκειμένου να αποφευχθούν οι συγκρούσεις. Αναφορές που δεν επιβεβαιώνονται υποδεικνύουν ότι η κατάσταση μεταξύ των δύο στρατών παραμένει τεταμένη, με το Ισραήλ να αποψιλώνει φερόμενα τουρκικά μέσα κατασκοπείας σε μια επιδρομή κομάντος σε βάση κοντά στη Συριακή πρωτεύουσας, Δαμασκό, στα τέλη Αυγούστου.
Πιο πρόσφατα, τη νύχτα πριν από την επίθεση της Ντόχα, το Ισραήλ βομβάρδισε την κεντρική επαρχία Χομς της Συρίας, αναφέροντας ότι στόχευε σε μια αποθήκη που περιείχε αντιαεροπορικούς πυραύλους κατασκευής Τουρκίας. Το τουρκικό υπουργείο Άμυνας στη συνέχεια αρνήθηκε ότι το Ισραήλ στόχευσε οποιαδήποτε από τους στρατιωτικούς του εξοπλισμούς στη Συρία. «Το Ισραήλ καθιστά σαφές ότι θα τηρήσει την προειδοποίησή του προς την Τουρκία να μην ανακατασκευάσει τις αντιαεροπορικές και στρατιωτικές δυνατότητες της Συρίας», δήλωσε ο Λάντις.
Ο διευθυντής Σπουδών Μέσης Ανατολής πιστεύει ότι το Ισραήλ μπορεί να στοχεύσει τη Χαμάς στην Τουρκία, σημειώνοντας ότι ήδη έχει υποσχεθεί να «κυνηγήσει τους ηγέτες της Χαμάς» όπου κι αν βρίσκονται.
«Ένας μεγαλύτερος στρατηγικός στόχος για το Ισραήλ είναι να απομακρύνει τις ΗΠΑ από την ηγεσία της Τουρκίας», είπε ο Λάντις. «Η επίθεση στους ηγέτες της Χαμάς σε τουρκικό έδαφος μπορεί να είναι η καλύτερη τακτική για να επιτευχθεί αυτό», προσέθεσε.
"Η υποστήριξη της Οάσινγκτον στην επίθεση του Ισραήλ στη Ντόχα θέτει ένα σημαντικό προηγούμενο, που θα ενθαρρύνει το Ισραήλ να επιτεθεί στους ηγέτες της Χαμάς στην Τουρκία.»
Paul Iddon (Αναδημοσίευση από NewArab)
Add comment
Comments