Δύο χρόνια πριν, το Ισραήλ ξεκίνησε την στρατιωτική του εκστρατεία κατά της Χαμάς στη Γάζα. Αλλά παρά τη στρατιωτική ανωτερότητα του Ισραήλ και παρά το γεγονός ότι οι Ισραηλινοί ηγέτες επιμένουν να επιδικώνουν ολοκληρωτική νίκη κατά της Χαμάς, η τρομοκρατική ομάδα είναι βαριά πληγωμένη, σύμφωνα με παρατηρητές, αλλά όχι τελειωμένη.
"Η Χαμάς έχει υποστεί πολλές στρατιωτικές αποτυχίες, αλλά μπορεί ακόμα να ανασυγκροτηθεί και συνεχίζει να έχει διοίκηση και έλεγχο," δήλωσε η Μαρίνα Μιρόν, στρατιωτική εμπειρογνώμονας στο Τμήμα Αμυντικών Σπουδών του Πανεπιστημίου King’s College του Λονδίνου.
Πριν το Ισραήλ ξεκινήσει την τρέχουσα στρατιωτική εκστρατεία, η τρομοκρατική ομάδα εκτιμάται ότι αριθμούσε μεταξύ 25.000 και 30.000 μαχητών. Σύμφωνα με τις ισραηλινές υπηρεσίες ασφαλείας, 17.000 έως 23.000 από αυτούς έχουν σκοτωθεί κατά τη διάρκεια των τελευταίων δύο ετών. Το Ισραήλ ξεκίνησε την επίθεση ως απάντηση στην επίθεση της Χαμάς στο ισραηλινό έδαφος, που σκότωσε σχεδόν 1.200 Ισραηλινούς στις 7 Οκτωβρίου 2023.
Ωστόσο, ο ισραηλινός στρατός δεν έχει προσφέρει καμία αδιάσειστη απόδειξη για τον αριθμό των μαχητών της Χαμάς που σκοτώθηκαν, και πολλοί εμπειρογνώμονες πιστεύουν ότι ο πραγματικός αριθμός είναι σημαντικά χαμηλότερος.
Ο μη κυβερνητικός οργανισμός ACLED (Armed Conflict Location and Event Data) των ΗΠΑ έχει θέσει ως στόχο τη συλλογή και επεξεργασία στοιχείων σχετικά με βίαιες συγκρούσεις και παγκόσμιες κρίσεις. Τον Οκτώβριο του 2024, ένα χρόνο μετά την έναρξη της στρατιωτικής εκστρατείας, δήλωσε:
"Πιο λεπτομερείς αναφορές από τον IDF (τις Δυνάμεις Άμυνας του Ισραήλ) για τον θάνατο μαχητών της Χαμάς, που περιλαμβάνουν λεπτομέρειες για χρονικές περιόδους, τοποθεσίες ή επιχειρήσεις, φτάνουν περίπου τους 8.500 θανάτους. Αυτός ο αριθμός περιλαμβάνει επίσης μαχητές από άλλες ένοπλες ομάδες, καθώς και ενδεχομένως άλλα μέλη της Χαμάς που δεν εμπλέκονται όμως σε εχθροπραξίες.
Γάζα: Κάτοικοι εξαντλημένοι από τον πόλεμο και τις υποσχέσεις για ειρήνη.
Βρετανικά και ισραηλινά ΜΜΕ ανέφεραν επίσης μια μυστική ισραηλινή βάση δεδομένων που φαίνεται να το επιβεβαιώνει αυτό. Σύμφωνα με τα δεδομένα που περιέχονται εκεί, μόνο 8.900 γνωστοί μαχητές της Χαμάς ή του συμμάχου της, Ισλαμικής Τζιχάντ, είχαν σκοτωθεί ή "υποτίθεται ότι σκοτώθηκαν" μέχρι τον Μάιο του 2025. Τα ΜΜΕ κατέληξαν στο συμπέρασμα ότι περισσότερο από το 80 τοις εκατό από τους περισσότερους από 65.000 νεκρούς στη Γάζα ήταν πολίτες.
Χιλιάδες νέες στρατολογήσεις από τη Χαμάς;
Η ACLED υποπτεύεται ότι η Χαμάς μπορεί να έχει στρατολογήσει επιπλέον μαχητές τα τελευταία δύο χρόνια. Τα στελέχη των αμερικανικών υπηρεσιών πληροφοριών δήλωσαν στο Reuters στις αρχές του έτους ότι ο αριθμός των πιθανών νέων μαχητών της Χαμάς κυμαινόταν μεταξύ 10.000 και 15.000.
"Υπάρχουν ενδείξεις, συμπεριλαμβανομένων των κοινωνικών μέσων δικτύωσης, ότι ένας αυξανόμενος αριθμός νέων Παλαιστινίων εντάσσεται στις Ταξιαρχίες Αλ-Κασάμ [την στρατιωτική πτέρυγα της Χαμάς] και προβαίνουν σε εξεγέρσεις χωρίς προηγημένη εκπαίδευση," έγραψε η Λέιλα Σουράτ του Αραβικού Κέντρου για Έρευνα και Πολιτικές Σπουδές στο Παρίσι, στο περιοδικό Foreign Affairs τον Αύγουστο.
Σύμφωνα με ειδικούς, είναι προς το συμφέρον και των δύο πλευρών να υπερβάλλουν τις αναφορές τους ως προς τη δύναμη της Χαμάς. Αυτό δίνει στην τρομοκρατική ομάδα την ευκαιρία να επιδείξει επιπλέον δυναμοκή στις διαπραγματεύσεις για εκεχειρία. Για το Ισραήλ, από την άλλη πλευρά, η απεικόνιση της Χαμάς ως σοβαρού αντιπάλου δίνει "μία πρόφαση για να καταστρέψει τη Λωρίδα της Γάζας και να εκδιώξει τους κατοίκους της", δήλωσε ο Μοχάμεντ αλ-Άσταλ, αναλυτής από τη νότια Γάζα, στην εφημερίδα New York Times τον περασμένο μήνα.
Ακόμα κι αν δεν είναι σαφές πόσοι μαχητές της Χαμάς σκοτώθηκαν, ένα πράγμα είναι αδιαμφισβήτητο: η ηγεσία της Χαμάς έχει σχεδόν εξαλείφθεί από το Ισραήλ. Από τους υψηλόβαθμους διοικητές που ανήκαν στο στρατιωτικό συμβούλιο της ομάδας πριν από τις 7 Οκτωβρίου, μόνο ένας έχει απομείνει. Η Χαμάς βασίζεται όλο και περισσότερο σε τακτικές ανταρτοπολέμου.
Σύμφωνα με την ACLED, η Χαμάς έχει αλλάξει τις τακτικές της τα τελευταία δύο χρόνια. Τώρα δρα περισσότερο ως αποκεντρωμένη ομάδα και χρησιμοποιεί όλο και περισσότερο τακτικές ανταρτοπολέμου, επιθέσεις με εκρηκτικά από ενέδρες και αποχώρηση αμέσως αντί να μάχεται με τους Ισραηλινούς στρατιώτες.
Ο αριθμός των ρουκετών που εκτοξεύονται κατά του Ισραήλ από τη Χαμάς έχει μειωθεί σημαντικά. Σύμφωνα με Ισραηλινούς αξιωματούχους, το οπλικό απόθεμα της ομάδας, ειδικά τα βαριά όπλα όπως οι ρουκέτες, έχει καταστραφεί.
Ωστόσο, η Χαμάς κατάφερε να εκτοξεύσει δύο πυραύλους και να πραγματοποιήσει επιθέσεις σε Ισραηλινούς στρατιώτες τον Σεπτέμβριο του 2025. Για παράδειγμα, τον Αύγουστο του 2025, μαχητές στην Χαν Γιούνις χρησιμοποίησαν βαριά όπλα και επιχείρησαν να απαγάγουν Ισραηλινούς στρατιώτες.
Σε περιοχές που έχουν "καθαριστεί" σύμφωνα με τον ισραηλινό στρατό, μικρότερες ομάδες της Χαμάς εμφανίζονται ξανά και ξανά, σύμφωνα με παρατηρητές. Μπορεί να υποτεθεί ότι μέρη του δικτύου σηράγγων της Χαμάς, που καθιστούν δυνατές τις αιφνιδιαστικές επιθέσεις και όπου μπορούν να κρυφτούν οι Ισραηλινοί όμηροι, εξακολουθούν να υπάρχουν.
Υπάρχουν επίσης ενδείξεις ότι η Χαμάς έχει εντείνει τις δραστηριότητές της στην κατεχόμενη Δυτική Όχθη, αν και άλλες Παλαιστινιακές αντιστασιακές ομάδες κυριαρχούν εκεί. Τα τελευταία 15 χρόνια, η Χαμάς είναι ήταν ήσυχη εκεί.
Τι κάνει η πολιτική πτέρυγα της Χαμάς;
Υπάρχει πολλές εικασίες αναφορικά με το πόσο έλεγχο έχει ακόμη η Χαμάς στη Λωρίδα της Γάζας. Η στρατιωτική πτέρυγα της Χαμάς μάχεται κατά του ισραηλινού στρατού. Αλλά η ομάδα, που είναι στην εξουσία στην παραλιακή λωρίδα από το 2007, είναι επίσης υπεύθυνη για τις πολιτικές υποδομές στη Γάζα, από τα νοσοκομεία μέχρι τις αστυνομικές δυνάμεις και την αποκομιδή απορριμμάτων.
Αυτή η πολιτική στρατιωτική δύναμη έχει αναγκαστικά προσαρμοστεί στις νέες συνθήκες, λένε διάφοροι ειδικοί. Σε αυτούς περιλαμβάνονται οι αστυνομικές δυνάμεις που πλέον δεν φορούν στολές και ένα ανεπίσημο σύστημα πληρωμών σε μετρητά για τους δημόσιους υπαλλήλους. Αλλά αυτό θα μπορούσε επίσης να αλλάξει.
Αν και οι δημόσιοι υπάλληλοι υποτίθεται ότι πληρώνονται με μετρητά που είχε συγκεντρώσει η Χαμάς για έκτακτες ανάγκες, τα μετρητά αυτά, ενδέχεται να τελειώνουν. Σύμφωνα με την ACLED, ο ισραηλινός στρατός στοχεύει επίσης όλο και περισσότερο σε "άτομα και οντότητες που σχετίζονται με την κυβέρνηση της Χαμάς, τους δήμους και τις αστυνομικές δυνάμεις" προκειμένου να εξασθενήσει τον έλεγχο του κυβερνητικού πυρήνα της Χαμάς στη Γάζα.
"Οι Παλαιστίνιοι αναφέρουν ότι οι εκπρόσωποι της Χαμάς υλοποιούν τις δημόσιες υποχρεώσεις τους όλο και λιγότερο από την επανέναρξη του πολέμου. Αυτό περιλαμβάνει την επιβολή της τάξης, εν μέρει λόγω του χάους που προκαλούν οι ισραηλινές επιθέσεις, αλλά και από φόβο ότι το Ισραήλ θα επιτεθεί στις διοικητικές δομές," έγραψαν αναλυτές από το think tank International Crisis Group νωρίτερα φέτος.
Πολλοί κάτοικοι της Λωρίδας της Γάζας έχουν οδηγηθεί σε αναγκαστική φυγή αρκετές φορές, ενώ η επιβίωσή τους είναι προτεραιότητα για τη Χαμάς.
Ένας πρώην αξιωματικός των υπηρεσιών εσωτερικής ασφάλειας της Γάζας δήλωσε πρόσφατα στον βρετανικό ραδιοτηλεοπτικό φορέα BBC ότι η Χαμάς έχει χάσει τον έλεγχο σχεδόν σε όλη τη Γάζα. Το κενό ασφαλείας καλύπτεται από εγκληματικές συμμορίες, και η κοινωνική τάξη έχει καταρρεύσει πλήρως.
Cathrin Schaer (Αναδημοσίευση από Deutsche Welle)
Επιμέλεια: Δ.Α.
Add comment
Comments