Οι όχθες του Σηκουάνα ήταν ακόμα καλυμμένες από το πρωινό σκοτάδι όταν ένας φύλακας ασφαλείας στο Μουσείο Ολοκαυτώματος του Παρισιού, που καθόταν σε απόσταση αναπνοής από τον Καθεδρικό Ναό της Παναγίας των Παρισίων, παρατήρησε μια ύποπτη σκηνή. Δύο άνδρες με σκούρα ρούχα έσταζαν κόκκινη μπογιά στο Τείχος των Δικαίων - ένα πέτρινο μνημείο με χαραγμένα τα ονόματα όσων έσωσαν Εβραίους στη Γαλλία κατά τη διάρκεια του Β' Παγκοσμίου Πολέμου. Καθώς ο φύλακας τους καταδίωκε, ένας τρίτος άνδρας εμφανίστηκε από τις σκιές ενός κοντινού κτιρίου για να κινηματογραφήσει τη νυχτερινή εργασία: 35 κόκκινα αποτυπώματα χεριών, πιτσιλισμένα στον τοίχο των 25 μέτρων.
Η επίθεση, η οποία έλαβε χώρα τον Μάιο του περασμένου έτους, δεν ήταν μια μεμονωμένη πράξη μίσους. Η αστυνομία εντόπισε και συνέλαβε γρήγορα τρεις Βούλγαρους υπόπτους, των οποίων η δίκη ξεκινά στο Παρίσι την Τετάρτη - μια υπόθεση που οι ερευνητές και οι αξιωματούχοι των μυστικών υπηρεσιών λένε ότι προσφέρει μια σπάνια εικόνα για την κλιμακούμενη εκστρατεία της Ρωσίας για την αποσταθεροποίηση της Γαλλίας μέσω μυστικής επιρροής και ψυχολογικών επιχειρήσεων.
Ο βανδαλισμός του μνημείου του Ολοκαυτώματος ήταν μία από τις πολλές συμβολικές επιθέσεις που συγκλονίζουν τη χώρα τα τελευταία δύο χρόνια - με κεφάλια χοίρων που ρίχτηκαν σε τζαμιά, αστέρια του Δαβίδ ζωγραφίστηκαν σε κτίρια, φέρετρα που αφέθηκαν δίπλα στον Πύργο του Άιφελ - καθεμία φαινομενικά σχεδιασμένη για να πυροδοτήσει εντάσεις μεταξύ των εβραϊκών και μουσουλμανικών κοινοτήτων της Γαλλίας ή να διαβρώσει τη γαλλική υποστήριξη προς την Ουκρανία ενόψει των κρίσιμων προεδρικών εκλογών του 2027.
Επισημαίνουν πώς η Γαλλία έχει γίνει ένα καυτό σημείο στον υβριδικό πόλεμο της Ρωσίας εναντίον της Ευρώπης, καθώς η Μόσχα επιδιώκει να υπονομεύσει έναν από τους πιο ισχυρούς υποστηρικτές του Κιέβου επιδεινώνοντας τις πολιτικές και κοινωνικές του εντάσεις. Αναλυτές και αξιωματούχοι λένε ότι η Γαλλία αποτελεί τόσο πρωταρχικό στόχο όσο και ένα αδύναμο πλευρό - ένα έθνος με παγκόσμιο βάρος αλλά και εγχώριες ευπάθειες που το καθιστούν ιδιαίτερα ευάλωτο στη χειραγώγηση.
"Αυτό αντικατοπτρίζει μια γεωπολιτική πραγματικότητα: Η Ρωσία θεωρεί τη Γαλλία σοβαρό αντίπαλο, είναι η μόνη πυρηνική δύναμη στην ΕΕ, και ο πρόεδρος της Δημοκρατίας είναι αρκετά ένθερμος στην υποστήριξη της Ουκρανίας, λαμβάνοντας υπόψη σενάρια όπως η ανάπτυξη Γάλλων στρατιωτών στην Οδησσό," δήλωσε ο Kevin Limonier, καθηγητής και αναπληρωτής διευθυντής στο γεωπολιτικό ερευνητικό κέντρο GEODE στο Παρίσι, όπου η ομάδα του έχει χαρτογραφήσει τις υβριδικές πολεμικές επιχειρήσεις της Ρωσίας στην Ευρώπη.
"Στη Γαλλία, είμαστε λίγο πιο μακριά από την ανατολική πλευρά και δεν έχουμε το ίδιο επίπεδο πρόληψης με τις χώρες της πρώην Σοβιετικής Ένωσης," δήλωσε η Natalia Pouzyreff, βουλευτής από το κόμμα Αναγέννησης του προέδρου Emmanuel Macron, η οποία συνυπέγραψε μια έκθεση για τις ξένες παρεμβάσεις νωρίτερα φέτος. "Ο πληθυσμός είναι πιο δεκτικός σε αυτό το είδος της ρητορικής."
Εξ επαγγέλματος
Οι γαλλικές αρχές έχουν κατηγορήσει τέσσερις άνδρες ότι ενορχήστρωσαν την παραμόρφωση του μνημείου του Ολοκαυτώματος. Οι τρεις που φέρονται να βρίσκονταν στο σημείο, ο Mircho Angelov, ο Georgi Filipov και ο Kiril Milushev, διέφυγαν από το Παρίσι το ίδιο πρωί με λεωφορείο για τις Βρυξέλλες και στη συνέχεια επιβιβάστηκαν σε πτήση για τη Σόφια.
Οι Filipov και Milushev συνελήφθησαν αργότερα από τις βουλγαρικές αρχές και εκδόθηκαν στη Γαλλία. Ένας τέταρτος άνδρας, ο Nikolai Ivanov, ύποπτος για τη χρηματοδότηση της επιχείρησης, συνελήφθη στην Κροατία. Ο Angelov παραμένει ελεύθερος. Οι άνδρες κατηγορούνται για συνωμοσία με σκοπό την παραβίαση του μνημείου, με το επιβαρυντικό στοιχείο ότι ενήργησαν με αντισημιτικά κίνητρα. Οι Γάλλοι ερευνητές υποψιάζονται επίσης ότι μπορεί να ενήργησαν, εν γνώσει τους ή όχι, ως Ρώσοι πράκτορες. Η επιχείρηση θα μπορούσε να "αντιστοιχεί σε μια προσπάθεια αποσταθεροποίησης της Γαλλίας που ενορχηστρώθηκε από τις ρωσικές υπηρεσίες πληροφοριών," σύμφωνα με αξιολόγηση της εγχώριας υπηρεσίας πληροφοριών DGSI, η οποία αναφέρεται σε σημείωμα του γραφείου του εισαγγελέα.
Η ίδια αξιολόγηση συνδέει την πράξη με "μια ευρύτερη στρατηγική" που στοχεύει στη "διαίρεση της γαλλικής κοινής γνώμης ή στην τροφοδότηση εσωτερικών εντάσεων χρησιμοποιώντας «πληρεξούσιους», δηλαδή άτομα που δεν εργάζονται για αυτές τις υπηρεσίες αλλά πληρώνονται από αυτές για ad hoc εργασίες μέσω μεσαζόντων." Κατά τη διάρκεια των προκαταρκτικών ακροάσεων, οι Filipov και Milushev δεν αρνήθηκαν ότι ήταν παρόντες, αλλά υπέδειξαν τον Angelov ως τον κύριο ενορχηστρωτή. Η επιδρομή στο Παρίσι δεν ήταν η πρώτη φορά που μέλη της ομάδας συναντήθηκαν: οι Angelov, Ivanov και Milushev κατάγονται όλοι από το Μπλαγκόεβγκραντ, μια πόλη στη νοτιοδυτική Βουλγαρία κοντά στα σύνορα με τη Βόρεια Μακεδονία.
Η δικηγόρος του Milushev, Καμίλ Ντι Τέγια, δήλωσε ότι ο πελάτης της, διατηρούσε μια μακροχρόνια περιστασιακή γνωριμία με τον Angelov, βιντεοσκόπήσε μόνο το γεγονός, χωρίς να συμμετάσχει ενεργά στον βανδαλισμό και "δεν γνώριζε τι πραγματικά έπρεπε να κάνει" όταν συμφώνησε για το ταξίδι.
Ο Μάρτιν Βέτες, δικηγόρος του Filipov, αρνήθηκε να σχολιάσει την υπόθεση πριν από τη δίκη. Ο Vladimir Inanov, δικηγόρος του Nikolai Ivanov, δήλωσε ότι ο πελάτης του πλήρωσε μόνο για διανυκτερεύσεις σε ξενοδοχείο και εισιτήρια λεωφορείου ως υπηρεσία προς τον Angelov. Αρνήθηκε κατηγορηματικά ότι ο πελάτης του είχε αντισημιτικά κίνητρα ή γνώριζε οποιαδήποτε σχέση με τη Ρωσία.
Ο λογαριασμός του Angleov στο Facebook, περιλαμβάνει selfies από όλη την Ευρώπη, από ελληνικές παραλίες μέχρι τις Ελβετικές Άλπεις. Φωτογραφίες του δείχνουν μεγάλα τατουάζ που καλύπτουν το στήθος, τα μπράτσα και τα πόδια του, με νεοναζιστικά σύμβολα, συμπεριλαμβανομένων των αριθμών 14 και 88, και ένα μαύρο Totenkopf, το έμβλημα μιας εξέχουσας μεραρχίας των SS.
Στις 12 Μαΐου, δύο ημέρες πριν από την επίθεση στο μνημείο, ο Angelov δημοσίευσε μια φωτογραφία του μπροστά από τον καθεδρικό ναό της Παναγίας των Παρισίων φορώντας ένα μπλε μπλουζάκι και σκισμένα τζιν που έκρυβαν εν μέρει τα τατουάζ του. Κατά τη διάρκεια της σύντομης στάσης του στις Βρυξέλλες, μοιράστηκε μια άλλη φωτογραφία που τραβήχτηκε μπροστά από ένα γυάλινο κτίριο, ακολουθούμενη από ένα emoji που κλείνει το μάτι.
Τα κόκκινα αποτυπώματα χεριών που είναι ζωγραφισμένα στο μνημείο είναι ένα σύμβολο που χρησιμοποιείται από ορισμένους φιλοπαλαιστίνιους ακτιβιστές για να καταγγείλουν τον πόλεμο στη Γάζα. Αλλά θεωρούνται επίσης από εβραϊκές ομάδες και ακαδημαϊκούς ως αναφορά στη δολοφονία δύο Ισραηλινών στρατιωτών κατά τη διάρκεια της δεύτερης Ιντιφάντα τη δεκαετία του 2000 και ως έκκληση για αντισημιτική βία.
Η επίθεση συνέπεσε με την επέτειο της πρώτης μαζικής σύλληψης Εβραίων στη Γαλλία υπό τη ναζιστική κατοχή, προκαλώντας καταδίκη από όλο το πολιτικό φάσμα της Γαλλίας. Εκείνο το βράδυ, το προσωπικό του μουσείου και οι τοπικές οργανώσεις πραγματοποίησαν μια αυτοσχέδια αγρυπνία έξω από τον χώρο. "Σε ένα κλίμα αυξανόμενου αντισημιτισμού, είμαστε σοκαρισμένοι από αυτή την δειλή και αποτρόπαια πράξη," έγραψε στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης ο Ζακ Φρεντζ, διευθυντής του μνημείου. Ιδιωτικά, οι υπάλληλοι του μουσείου δίσταζαν να αποδώσουν την επίθεση σε φιλοπαλαιστινιακές ομάδες. Οι επιθέσεις έμοιαζαν με ένα περιστατικό του 2023 στο οποίο τα Αστέρια του Δαβίδ τοποθετήθηκαν σε όλη τη γαλλική πρωτεύουσα σε μια επιχείρηση που Γάλλοι εισαγγελείς περιέγραψαν ως πιθανή ξένη παρέμβαση.
Η εισαγγελία του Παρισιού επικαλέστηκε επίσης μια έκθεση της Viginum, της εθνικής υπηρεσίας της Γαλλίας που παρακολουθεί την παραπληροφόρηση στο διαδίκτυο, η οποία διαπίστωσε ότι οι ειδήσεις σχετικά με τα κόκκινα αποτυπώματα χεριών ενισχύονταν από "χιλιάδες ψεύτικους λογαριασμούς στο Twitter" που συνδέονταν με το ρωσικό δίκτυο Recent Reliable News/Doppelgänger - μια ομάδα που ήδη εμπλέκεται στη διάδοση ρεπορτάζ για τα Αστέρια του Δαβίδ.
Ξένες παρεμβάσεις
Η δίκη που ξεκίνησε την Τετάρτη είναι μόνο μία από τις εννέα υποθέσεις που αφορούν επιθέσεις σε θρησκευτικές κοινότητες ή σε μνημεία υψηλού προφίλ στη Γαλλία, οι οποίες ερευνώνται από την εισαγγελία του Παρισιού από τα τέλη του 2023. Η πιο πρόσφατη είναι από τις 9 Σεπτεμβρίου, όταν ο Najat Benali, ιερέας του τζαμιού Javel στο νοτιοανατολικό Παρίσι, ξύπνησε από ένα τηλεφώνημα πιστών που παρευρέθηκαν στην πρωινή προσευχή. Είχαν σοκαριστεί όταν βρήκαν ένα κεφάλι χοίρου βουτηγμένο στο αίμα στην είσοδο του τζαμιού.
Ο Benali έσπευσε στο σημείο. "Ήταν ακόμα σκοτεινά, τρόμαξα," είπε. Ειδοποίησε τους τοπικούς αξιωματούχους και έμαθε ότι οκτώ άλλα τζαμιά είχαν γίνει στόχος. Οι εισαγγελείς γρήγορα εντόπισαν την πράξη σε μια ομάδα Σέρβων υπηκόων, αφού ένας χοιροτρόφος στη Νορμανδία ανέφερε μια ύποπτη αγορά χύμα. Τα κεφάλια χοίρων ρίχτηκαν "από ξένους υπηκόους που εγκατέλειψαν αμέσως το γαλλικό έδαφος, σε μια προφανή προσπάθεια να προκαλέσουν αναταραχή στο έθνος," ανέφερε ένα σημείωμα της εισαγγελίας του Παρισιού με ημερομηνία στα μέσα Σεπτεμβρίου. Αργότερα τον ίδιο μήνα, η Σερβία ανακοίνωσε τη σύλληψη 11 πολιτών της που σχετίζονται με το περιστατικό.
Οι σερβικές αρχές δήλωσαν ότι η ομάδα είναι επίσης ύποπτη για ρίψη πράσινης μπογιάς σε συναγωγές του Παρισιού και σε ένα γνωστό εστιατόριο φαλάφελ του Παρισιού που βρίσκεται στην παλιά εβραϊκή γειτονιά της πρωτεύουσας. Οι ισχυρισμοί για ξένη παρέμβαση δεν συμβάλλουν ιδιαίτερα στον μετριασμό της αγωνίας που νιώθει η μουσουλμανική κοινότητα, δήλωσε ο Μπασιρού Καμάρα, επικεφαλής του Addam, ενός μη κερδοσκοπικού οργανισμού που παρακολουθεί τις αντιμουσουλμανικές επιθέσεις. "Δεν μειώνει το αίσθημα φόβου και αηδίας," είπε ο Καμάρα. "Επειδή γνωρίζουμε ότι εκμεταλλεύονται μια ρωγμή που ήδη υπάρχει."
Οι βαθιές κοινωνικές, οικονομικές, πολιτιστικές, θρησκευτικές και πολιτικές διαιρέσεις της Γαλλίας προσφέρουν πρόσφορο έδαφος για την παρέμβαση του Κρεμλίνου, δήλωσαν αρκετοί υπεύθυνοι χάραξης πολιτικής, ακαδημαϊκοί και στρατιωτικοί αξιωματικοί. Σε αντίθεση με τους γείτονες της Ρωσίας, όπως η Εσθονία ή η Λιθουανία, η Γαλλία δεν έχει συνηθίσει να αποτελεί αντικείμενο ρωσικής προπαγάνδας. Παρόλο που είναι μέλος του ΝΑΤΟ, η χώρα ιστορικά θεωρούσε τον εαυτό της ως ανεξάρτητο σύμμαχο των ΗΠΑ και πριν από την εισβολή στην Ουκρανία διατηρούσε ανοιχτούς διαύλους επικοινωνίας με το Κρεμλίνο. "Παλιότερα, οι Ρώσοι δεν ήθελαν να δημιουργούν προβλήματα στη Γαλλία επειδή είχε ένα είδος αδέσμευτου ρόλου," δήλωσε ένας υψηλόβαθμος Γάλλος στρατιωτικός αξιωματικός, στον οποίο δόθηκε η ανωνυμία για να μιλήσει ειλικρινά για ένα ευαίσθητο θέμα. "Τώρα, νομίζουν ότι πρέπει να διασπάσουν την κοινωνία μας και να δείξουν στους Γάλλους ότι ο Εμανουέλ Μακρόν τους οδηγεί σε λάθος δρόμο."
Μεγάλα τμήματα του γαλλικού πολιτικού φάσματος είναι επίσης ιστορικά φιλικά προς τη Ρωσία. Η ακροδεξιά ηγέτιδα Μαρίν Λεπέν, η οποία κατηγορείται εδώ και καιρό ότι συνδέεται στενά με τον Βλαντιμίρ Πούτιν, έχει προσπαθήσει να αποστασιοποιηθεί από τον Ρώσο πρόεδρο από τότε που ξεκίνησε την ολοκληρωτική εισβολή της Μόσχας στην Ουκρανία. Εν τω μεταξύ, ο αριστερός φανατικός Ζαν-Λυκ Μελανσόν είναι ένας σφοδρός επικριτής του ΝΑΤΟ. "Υπάρχει ένα αμφιλεγόμενο έδαφος στη Γαλλία, με έναν πρωτόγονο αντιαμερικανισμό που μερικές φορές μετατρέπεται σε φιλορωσικό συναίσθημα ως κατοπτρικό φαινόμενο," εξήγησε ο στρατιωτικός αξιωματικός. "Πληρώνουμε για την ιστορική μας θέση απέναντι στη Ρωσία. Πάντα επιτρέπαμε σε μια ορισμένη αμφιβολία να παραμένει, και οι Γάλλοι έχουν τραφεί από αυτό." Η υποδαύλιση εντάσεων στη Γαλλία απαιτεί μικρή προσπάθεια σε μια κοινωνία που είναι ήδη σε αναταραχή.
"Ο ρωσικός τομέας των μυστικών υπηρεσιών αντιλαμβάνεται τις διαιρέσεις στην κοινωνία," δήλωσε η Kristine Berzina, ανώτερη συνεργάτιδα και ειδικός ασφαλείας στο think tank German Marshall Fund. Έχει "αυτήν την πολύ ιδιαίτερη επίγνωση και επιθυμία να εργαλειοποιήσει εξαιρετικά επώδυνα εσωτερικά πολιτικά ζητήματα και τον οπορτουνισμό για να αξιοποιήσει αυτά τα σημεία πόνου την κατάλληλη στιγμή ." Ένα σημαντικό σημείο ανάφλεξης είναι η ισραηλινοπαλαιστινιακή σύγκρουση. Η Γαλλία φιλοξενεί τον μεγαλύτερο μουσουλμανικό και εβραϊκό πληθυσμό της ΕΕ - περίπου 5 εκατομμύρια και 450.000 άτομα, αντίστοιχα. "Η γαλλική κοινωνία, με τις εβραϊκές και μουσουλμανικές μειονότητές της, είναι το τέλειο έδαφος για προκλήσεις," δήλωσε ένας Ευρωπαίος διπλωμάτης με έδρα το Παρίσι. Την ημέρα που έπεσαν τα κεφάλια των χοίρων, οι τοπικοί ηγέτες κατήγγειλαν την αύξηση της βίας κατά των Μουσουλμάνων.
"Αυτές οι σαφώς συντονισμένες πράξεις σηματοδοτούν ένα νέο και θλιβερό βήμα στην άνοδο του αντιμουσουλμανικού μίσους και στοχεύουν στη διαίρεση της εθνικής μας κοινότητας," δήλωσε σε ανακοίνωσή του ο Chems-eddine Hafiz, πρύτανης του Μεγάλου Τζαμιού του Παρισιού. Αριστερά στελέχη έσπευσαν να κατηγορήσουν "ένα τοξικό κλίμα... που τροφοδοτείται από τη στιγματιστική ρητορική ορισμένων πολιτικών," δείχνοντας με το δάχτυλο τους ακροδεξιούς ηγέτες της χώρας.
Παραδείγματα από την Ανατολή
Αρκετοί ειδικοί δήλωσαν ότι αναμένουν ότι η Ρωσία θα εντείνει τις επιχειρήσεις ενόψει των γαλλικών εκλογών του 2027, όταν ο Εθνικός Συναγερμός της Λε Πεν μπορεί να έχει την καλύτερη δυνατή ευκαιρία μέχρι στιγμής για να αναλάβει την προεδρία.
Εν τω μεταξύ, Γάλλοι αξιωματούχοι έχουν λάβει υπόψη την έξαρση των επιθέσεων. Τον Μάιο, η κυβέρνηση ανακοίνωσε μια νέα πολιτική σχετικά με τις ρωσικές κυβερνοεπιθέσεις και τις εκστρατείες παραπληροφόρησης, υποσχόμενη να καταγγείλει ξένες κυβερνήσεις σε μια προσπάθεια ευαισθητοποίησης. Η χώρα έχει επίσης ενισχύσει το νομικό της οπλοστάσιο. Πέρυσι, οι νομοθέτες αυστηροποίησαν τις ποινές για βία "που διαπράττεται κατ' εντολή ξένης δύναμης." Οι γαλλικές αρχές απευθύνονται σε χώρες όπως η Εσθονία, η Πολωνία, η Φινλανδία και η Σουηδία για να κατανοήσουν καλύτερα τη ρωσική ψυχοσύνθεση.
Η Γαλλία έχει πολύτιμα μαθήματα να αντλήσει από τα έθνη της πρώτης γραμμής, πολλά από τα οποία πέρασαν δεκαετίες υπό σοβιετικό έλεγχο, δήλωσαν Γάλλοι αξιωματούχοι. Αυτά περιλαμβάνουν την ενίσχυση της επικοινωνιακής παιδείας και την ευαισθητοποίηση σχετικά με την απειλή της παραπληροφόρησης αντί να επικεντρώνεται στην αντιμετώπιση των ψευδών ειδήσεων και στη διάδοση αντι-αφηγημάτων.
Marion Solletty και Laura Kayali (Αναδημοσίευση από Politico)
Επιμέλεια/Απόδοση: Μ.Κ.
Add comment
Comments