Τον εθνικοσοσιαλισμό (περιλαμβανομένου και του φασισμού), λόγω των όσων έλαβαν χώρα κατά τον Β' παγκόσμιο πόλεμο, τον έχουμε ταυτίσει με διάφορες απάνθρωπες πρακτικές και μεθόδους. Επίσης, η μεταπολεμική αριστερά, εκμεταλλευόμενη την προφανή απέχθεια των κοινωνιών απέναντι σε αυτές τις πρακτικές, φρόντιζε μεθοδευμένα να προσάπτει τον χαρακτηρισμό "φασίστα", σε όποιον απλά εξέφραζε την οποιαδήποτε διαφορετική - προς αυτήν - άποψη, με την ελπίδα να τον απαξιώσει χωρίς να χρειαστεί και να τον αντικρούσει.
Αυτά τα 2 είχαν ως αποτέλεσμα να λησμονηθεί το πραγματικό ιδεολόγημα, το διαχρονικό αφήγημα του εθνικοσοσιαλισμού, να μην μπορούν να το διακρίνουν οι κοινωνίες πίσω από βαρύγδουπες εκφράσεις και τους κάθε λογής "πατριωτισμούς", με αποτέλεσμα να βρίσκει παράθυρα ευκαιρίας να επανατοποθετηθεί με νέα συσκευασία (κάτι σαν το rebranding ας πούμε), εκμεταλλευόμενος τις δυσκολίες και τις προκλήσεις της κάθε ιστορικής συγκυρίας.
Αν κανείς παρακολουθήσει τη νέα πολιτική της Κίνας αναφορικά με την "ηθική διάπλαση των παίδων" μέσα από την αρχιτεκτονική της "εκπαίδευσης" που χτίζει στις μέρες μας, θα συναντήσει απλά όλα τα προστάγματα περί εκπαίδευσης του μέγα θεωρητικού του φασισμού Giovanni Gentile, όταν επί διακυβέρνησης Μουσολίνι είχε αναλάβει το υπουργείο παιδείας.
Και αν σας κάνει εντύπωση το πως το "κομμουνιστικό σύστημα" της Κίνας αντιγράφει τον φασισμό του μεσοπολέμου, απλά να σημειώσω ότι ο Gentile υπήρξε σημαίνουσα προσωπικότητα της Ιταλικής Αριστεράς, συγγραφέας του έργου "Η φιλοσοφία του Μαρξ" που συνέγραψε μαζί με τον επίσης Μαρξιστή Benedetto Croce.
Η "ηθική" είναι ένα βασικό σημείο εστίασης του εθνικοσοσιαλισμού. Όταν ο Χίτλερ αναφερόταν στις εχθρικές προς τη Γερμανία χώρες, έκανε λόγο για τις "παρηκμασμένες δημοκρατίες της Δύσης", για χώρες δηλαδή που βίωναν μια ηθική παρακμή, στις οποίες δεν υπήρχε η σιδηρά χειρ του κράτους να αναλάβει την ηθική διαπαιδαγώγηση της νεολαίας αλλά και τη ηθική "αναθάθμιση" και "αναβάπτιση" της κοινωνίας εν των συνόλω στις ηθικές κατευθύνσεις και τα ηθικά προστάγματα του κράτους.
Ένα κράτος με "θεϊκή υπόσταση" που παρέδιδε τις νέες "10 εντολές" στον λαό του, που όφειλε να υποτάσσεται στους κρατικούς στόχους και να τις ακολουθεί αδιαμαρτύρητα υπό τον φόβο - όχι μόνο της αιώνιας τιμωρίας - αλλά και της εν ζωή απαξίωσης.
Προς τούτο και το πιο ανατριχιαστικό σημείο του νέου δόγματος της νεότευκτης εθνικής στρατηγικής των ΗΠΑ, είναι αυτό που αναφέρεται στην "ηθική παρακμή" των χωρών της Ευρωπαϊκής Ένωσης, που θα "θεραπεύσουν" τα "πατριωτικά" κόμματα που θα μας υποδείξει ο μεγάλος τιμονιέρης του Λευκού Οίκου.
Για να υφίσταται όμως "ηθική παρακμή" πρέπει να υφίσταται και "ηθική" ενιαία, αδιαίρετη και πανδήμως αποδεκτή. Προφανώς τέτοιες ηθικές κατευθύνσεις διέπουν τις δομές των σύγχρονων κοινωνιών και εντάσσονται στα νομικά τους συστήματα. Έτσι, η κλοπή, ο φόνος, οι απάτες, οι βιασμοί, η παιδεραστία, η άσκηση βίας, είναι εκτός του γενικά αποδεκτού ηθικού πλαισίου και τιμωρούνται. Ό,τι δεν απαγορεύεται από τον νόμο, γιατί δεν βλάπτει τη ζωή, την υγεία, την περιουσία και εν γένει τα συμφέροντα ενός άλλου μέλους της κοινωνίας, δεν τιμωρείται, δεν στοχοποιείται, δεν εκφεύγει της κοινής ηθικής.
Πέραν όμως του νόμου και των περιορισμών του, δεν υπάρχει η "ηθική της κοινωνίας;" Εδώ έρχεται μια διάσημη ρήση της Μάργκαρετ Θάτσερ για την οποία έχει δεχθεί σωρεία αρνητικών κριτικών: "There is no such thing as society". Προφανώς, η Βρετανίδα πολιτικός δεν ήταν τόσο ανόητη που να αγνοεί την ύπαρξη των κοινωνικών συνόλων. Απλά δεν αντιλαμβανόταν - ορθά - τα κοινωνικά σύνολα ως αδιαίρετες ενότητες, ως ενιαίες μάζες, ως μασίφ οντότητες. Κοινωνικά σύνολα υπάρχουν, μόνο που είναι αθροίσματα εκατομμυρίων ατομικοτήτων, εντελώς αυτόνομων και ξεχωριστών, όπου η κάθε μία κουβαλά τις δικές της αντιλήψεις επί όλων των ζητημάτων, της ηθικής περιλαμβανομένης. Άρα, δεν υπάρχει μια κοινωνική ηθική, αλλά κοινωνικά σύνολα που συναπαρτίζονται από πλήθη αυτόνομων ηθικών.
Αν θες να επέμβεις επί της "κοινωνικής ηθικής", δεν απευθύνεσαι στην αφηρημένη έννοια της "κοινωνίας", αλλά παρεμβαίνεις στα άτομα με καθοδηγήσεις, κατηχήσεις, απαγορεύσεις, καταναγκασμούς, εντάσσοντας - όπου θεωρείς απαραίτητο - τα νέα στοιχεία της δικής σου "ηθικής" και στο νομικό σύστημα (πχ στη Ναζιστική Γερμανία απαγορευόταν δια νόμου η ερωτική συνέρευση μιας Γερμανίδας με έναν Εβραίο).
Επί της ουσίας μιλάμε δηλαδή για έναν νέο "πατριωτισμό" που θα μεγενθύνει στο έπακρο τον ρόλο και τη θέση του κράτους, προκειμένου κάνοντας χρήση της εξουσίας και των μηχανισμών του, να αποβάλλει όσα θεωρεί - κατά τη δική του κρίση - "ανήθικα", "εκπαιδεύοντας" τις νέες γενεές να τα θεωρούν και αυτές ανήθικα. Αγνός, ανόθευτος εθνικοσοσιαλισμός.
Αν το κράτος θεωρεί πχ την ομοφυλοφιλία εχθρική ως προς τους φιλόδοξους στόχους του, θα την εντάξει στο πλαίσιο της ανηθικότητας και ίσως να χρειαστεί και να την τιμωρεί κιόλας. Αν θεωρεί ότι η τάση των νέων ζευγαριών να μην τεκνοποιούν υποθηκεύει τη μελλοντική του υπόσταση, θα κατηχεί τους νέους (σαν τους Amis στις ΗΠΑ) να παντρεύονται νέοι και να αποκτούν πλήθος παιδιών, επιβάλλοντας τιμωρίες στους "ανήθικους" ενήλικες, όπως φορολογικά βάρη, απαγόρευση των αμβλώσεων, κοινωνικός στιγματισμός.
Όλα αυτά πάντα σε συνάφεια με μια θρησκευτική έξαρση, που είναι ιδιαιτέρως χρήσιμη διότι περιβάλλει με "θεϊκό μανδύα" τις νέες ηθικές προσταγές (άρα και τις απαγορεύσεις), προσδίδοντας ταυτόχρονα στη σιδερένια πυγμή του κράτους και μια μεταφυσική νομιμοποίηση (ως τους βασιλείς που κυβερνούσαν ελέω Θεού).
Μπροστά μας βρίσκεται ή μια ανείπωτη δυστοπία (που μόνο η λογοτεχνία μέχρι στιγμής έχει περιγράψει) ή μια αναγκαία συλλογική αντίδραση, ένα συνάθροισμα των ατομικοτήτων που επιθυμούν να διαφυλάξουν την ξεχωριστή τους φύση.
Add comment
Comments