Αρκετές φορές το μήνα, τα δεξαμενόπλοια ξεφορτώνουν δεκάδες χιλιάδες βαρέλια προϊόντων πετρελαίου σε έναν τουρκικό τερματικό σταθμό αποθήκευσης στο λιμάνι της Μερσίνας. Η συντριπτική πλειοψηφία των πλοίων προέρχεται απευθείας από τη Ρωσία. Και αρκετές φορές το μήνα, τα δεξαμενόπλοια αναχωρούν από την εγκατάσταση μεταφέροντας παρόμοιες ποσότητες με προορισμό την Ευρωπαϊκή Ένωση.
Το μοτίβο αυτό έχει αναδυθεί υπό τις δυτικές κυρώσεις που είχαν σχεδιαστεί για να καταπνίξουν την προσφορά πετροδολαρίων που τροφοδοτούν τον πόλεμο της Ρωσίας στην Ουκρανία. Τώρα, η ΕΕ εντείνει τον έλεγχο του τερματικού σταθμού και άλλων παρόμοιων, και εξετάζει το ενδεχόμενο επιβολής κυρώσεων σε εκείνα τα λιμάνια που υποψιάζεται ότι παρέχουν μια "πίσω πόρτα" για ρωσικά καύσιμα στην Ευρώπη.
Η κίνηση αυτή αποτελεί μέρος μιας ευρύτερης προσπάθειας για την αύξηση της πίεσης στη Ρωσία. Οι εξαγωγές ενέργειας είναι η κινητήρια δύναμη της ρωσικής οικονομίας. Ένα σύνολο δυτικών κυρώσεων που επιβλήθηκαν από την έναρξη του πολέμου το 2022 έχει διαταράξει την ενεργειακή μηχανή της Ρωσίας, αλλά το πετρέλαιο εξακολουθεί να ρέει - μεγάλο μέρος του μέσω της Τουρκίας.
Η Τουρκία είναι ο μεγαλύτερος αγοραστής ρωσικών πετρελαϊκών προϊόντων, όπως το ντίζελ και το μαζούτ, και ένας από τους μεγαλύτερους αγοραστές ρωσικού αργού μετά την Κίνα και την Ινδία. Ο Πρόεδρος Τραμπ ζήτησε από την Τουρκία και την Κίνα να σταματήσουν το εμπόριο και επέβαλε δασμούς στην Ινδία για τις αγορές της.
Τον Φεβρουάριο του 2023, όταν η ΕΕ απαγόρευσε τις αποστολές πετρελαϊκών προϊόντων από ρωσικά λιμάνια προς την Ένωση, αυτά τα δεξαμενόπλοια συνέρρευσαν στην Τουρκία. Πριν από τις κυρώσεις, ο τερματικός σταθμός αποθήκευσης στη Μερσίνα, μια ελάχιστα γνωστή επιχείρηση που ονομάζεται Turkis Enerji, είχε ελάχιστη κίνηση πλοίων. Λίγες μέρες μετά την έναρξη ισχύος των κυρώσεων, ο τερματικός σταθμός έλαβε την πρώτη του αποστολή από τη Ρωσία σε τουλάχιστον πέντε χρόνια, σύμφωνα με στοιχεία της εταιρείας παρακολούθησης πλοίων Kpler.
Φέτος, η Turkis Enerji παρέλαβε σχεδόν 6,5 εκατομμύρια βαρέλια προϊόντων πετρελαίου, κυρίως ντίζελ, εκ των οποίων τα 5,5 εκατομμύρια προήλθαν από τη Ρωσία αξίας περίπου 500 εκατομμυρίων δολαρίων, σύμφωνα με στοιχεία της Kpler που αναλύθηκαν από την Wall Street Journal και το Κέντρο Έρευνας για την Ενέργεια και τον Καθαρό Αέρα, ή CREA.
Η εγκατάσταση εξήγαγε 4,4 εκατομμύρια βαρέλια στην ΕΕ σε αυτό το διάστημα - περισσότερο από τέσσερις φορές περισσότερα από όσα είχε λάβει από μη ρωσικές πηγές - πράγμα που σημαίνει ότι οι αποστολές της στο μπλοκ πιθανότατα περιείχαν ρωσικά προϊόντα, λένε οι αναλυτές.
Ο Tufan Ayrik, γενικός διευθυντής της Turkis Enerji και συνιδιοκτήτης της εταιρείας, δήλωσε ότι οι εγκαταστάσεις του δεν έχουν αποθηκεύσει ποτέ καύσιμα που αποστέλλονται από τη Ρωσία. Ερωτηθείς για τα 5,5 εκατομμύρια βαρέλια καυσίμων που, σύμφωνα με τα στοιχεία της Kpler, έφτασαν από τη Ρωσία στο αγκυροβόλιο της εταιρείας στον κόλπο της Μερσίνας φέτος, ο Ayrik είπε ότι δεν μπορεί να δημοσιοποιήσει τους πελάτες της εταιρείας.
Τα ρωσικά διυλιστήρια έχουν αποστείλει περίπου 50 δισεκατομμύρια δολάρια σε ντίζελ και άλλα καύσιμα στην Τουρκία από τότε που τέθηκαν σε ισχύ οι κυρώσεις. Αυτές οι εξαγωγές καυσίμων αντιπροσώπευαν περίπου το 10% των εσόδων της Μόσχας από το πετρέλαιο και το 7% των συνολικών εσόδων της από την ενέργεια εκείνη την περίοδο, σύμφωνα με την CREA, η οποία παρακολουθεί τις ρωσικές ενεργειακές ροές.
Οι αποστολές από τους τουρκικούς τερματικούς σταθμούς προς την ΕΕ έχουν υπερδιπλασιαστεί σε περίπου 24 δισεκατομμύρια δολάρια κατά το ίδιο χρονικό διάστημα, σύμφωνα με την ανάλυση της CREA.
Ένας τερματικός σταθμός αποθήκευσης στη Θάλασσα του Μαρμαρά, που ανήκει στον τουρκικό διανομέα πετρελαίου Opet, είναι πλέον το πιο πολυσύχναστο σημείο συναλλαγών στον κόσμο για ρωσικά διυλισμένα προϊόντα με βάση τον αριθμό των αποστολών, σύμφωνα με στοιχεία της Kpler.
Περίπου 10 δισεκατομμύρια δολάρια σε ρωσικά διυλισμένα καύσιμα έχουν περάσει από εκεί από την έναρξη των κυρώσεων και ορισμένοι από τους κύριους αγοραστές καυσίμων από τον τερματικό σταθμό είναι εταιρείες με έδρα την ΕΕ, σύμφωνα με τα στοιχεία.
Οι Ευρωπαίοι ερευνητές κατά της απάτης έχουν εξετάσει λεπτομερώς τα εμπορικά δεδομένα, αλλά δεν έχουν καταφέρει να αποδείξουν ότι τα ρωσικά καύσιμα που εισέρχονται στο δίκτυο τερματικών σταθμών αποθήκευσης της Τουρκίας αναχωρούν για την ΕΕ, γεγονός που δυσχεραίνει την επιβολή των κυρώσεων.
Η Τουρκία δεν έχει επιτρέψει τη διεξαγωγή εις βάθος ερευνών σχετικά με τη ροή προϊόντων μέσω των τερματικών σταθμών της, λένε οι αξιωματούχοι. "Οι ερευνητές θα πρέπει να παρακολουθούν τη ροή των πετρελαϊκών προϊόντων μέσω των διαφόρων δεξαμενόπλοιων αποθήκευσης, κάτι που φυσικά θα απαιτούσε σημαντικούς πόρους και συντονισμό από την πλευρά [της Τουρκίας]", δήλωσε ο Pablo Tedo Murua, επικεφαλής της εμπορικής μονάδας στο γραφείο καταπολέμησης της απάτης της ΕΕ, το οποίο εξετάζει τις ρωσικές ενεργειακές ροές.
Οι μαζικές εισαγωγές ρωσικών προϊόντων διύλισης έχουν επίσης χρησιμοποιηθεί για την κάλυψη της εγχώριας ζήτησης. Αυτό επέτρεψε στα τουρκικά διυλιστήρια, τα οποία εξαρτώνται σε μεγάλο βαθμό από το ρωσικό αργό πετρέλαιο, να εξάγουν περισσότερο στην ΕΕ, λένε οι αναλυτές. Ο Τραμπ πίεσε τον Τούρκο Πρόεδρο Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν να σταματήσει να αγοράζει ρωσικό πετρέλαιο κατά τη διάρκεια επίσκεψης στον Λευκό Οίκο τον Σεπτέμβριο.
Οι εταιρείες που διακινούν ρωσικό πετρέλαιο σε όλο τον κόσμο εκμεταλλεύονται ένα περιθώριο 10% έως 20% μεταξύ της τιμής των προϊόντων πετρελαίου που προέρχονται από τη Ρωσία, τα οποία η Μόσχα πρέπει να πουλήσει με έκπτωση, και της τιμής αγοράς στη Δύση, λένε οι αναλυτές.
Οι συναλλαγές συνήθως διευκολύνονται από μια μεταβαλλόμενη ομάδα μεσαζόντων, συχνά με έδρα το Ντουμπάι, οι οποίοι είναι πρόθυμοι να αναλάβουν το ρίσκο να εμπορευτούν ρωσικό πετρέλαιο ενόψει των δυτικών κυρώσεων. Οι κυβερνήσεις έχουν επιβάλει κυρώσεις σε δεκάδες από αυτές τις οντότητες, αλλά έχουν εμφανιστεί νέες, αψηφώντας τις προσπάθειες για τη διατάραξη του εμπορίου.
Πιο αποτελεσματικά είναι τα μέτρα κατά των εγκαταστάσεων που διαχειρίζονται ρωσικά πετρελαϊκά προϊόντα. Φέτος, όταν η ΕΕ επέβαλε κυρώσεις στο διυλιστήριο Vadinar, ένα εργοστάσιο στην Ινδία που ανήκει κατά 49% στη ρωσική Rosneft, οι αποστολές του προς την ένωση σταμάτησαν.
Αντ' αυτού, η Vadinar άρχισε να στέλνει φορτία σε λιγότερο επικερδείς αγορές, συμπεριλαμβανομένων των τουρκικών εγκαταστάσεων που ελέγχονται τώρα από την ΕΕ. Τον περασμένο μήνα, ένα πλοίο που έχει υποστεί κυρώσεις εκφόρτωσε 36.000 βαρέλια ντίζελ από τη Vadinar σε μια άλλη υπεράκτια πλατφόρμα στη Μερσίνα, σύμφωνα με την Kpler.
Η Motor oil
Σε μια άλλη πρόσφατη σειρά συναλλαγών, ένα πετρελαιοφόρο με τουρκική σημαία μετέφερε ντίζελ αξίας σχεδόν 20 εκατομμυρίων δολαρίων από το ρωσικό λιμάνι Sheskharis στη Μαύρη Θάλασσα στον τερματικό σταθμό Marmara της Opet, φτάνοντας στις 29 Οκτωβρίου, σύμφωνα με στοιχεία της Kpler. Στις 4 Νοεμβρίου, το ίδιο πλοίο αναχώρησε με παρόμοια ποσότητα προϊόντων διύλισης για ένα διυλιστήριο στην Κόρινθο της Ελλάδας, που ανήκει στον όμιλο Motor Oil.
"Εκφορτώθηκαν στον τερματικό μας σταθμό αποκλειστικά ως μέρος μιας υπηρεσίας αποθήκευσης για έναν από τους πελάτες μας και στη συνέχεια μεταφέρθηκαν σε τρίτο μέρος την ημερομηνία που αναγράφεται", δήλωσε η εκπρόσωπος της Opet, η οποία είναι επίσης ένας από τους μεγαλύτερους φορείς εκμετάλλευσης βενζινάδικων της Τουρκίας.
Ο Koç αναφέρθηκε στη δήλωση της Opet και αρνήθηκε να σχολιάσει περαιτέρω. Ο Όμιλος Ozturk, ο οποίος κατέχει το άλλο 50% της Opet, δεν απάντησε σε αιτήματα για σχολιασμό.
Ο Όμιλος Motor Oil αγόρασε την αποστολή, σύμφωνα με την Kpler. Η ελληνική εταιρεία, η οποία είναι ένα από τα μεγαλύτερα διυλιστήρια στη νότια Ευρώπη, είναι ο μεγαλύτερος αγοραστής τουρκικών προϊόντων διύλισης στην ήπειρο τα τελευταία χρόνια, αυξάνοντας απότομα τις αγορές της από τότε που ξεκίνησε η πλήρης εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία τον Φεβρουάριο του 2022.
Πριν από αυτό, ήταν ένας από τους κορυφαίους προορισμούς στην Ευρώπη για τις εξαγωγές ρωσικών καυσίμων. "Η Motor Oil Hellas δεν αγοράζει, δεν επεξεργάζεται ούτε εμπορεύεται ρωσικό πετρέλαιο ή προϊόντα", ανέφερε η εταιρεία. "Όλες οι εισαγωγές της είναι πιστοποιημένες".
Η Motor Oil δεν απάντησε σε αίτημα για σχολιασμό σχετικά με το ποιος φορέας κάνει αυτή την πιστοποίηση.
Οι αναλυτές θεωρούν ότι πιθανότατα θα χρειαστούν αυστηρότερα μέτρα για να μειωθεί σοβαρά η ζήτηση για ρωσικό πετρέλαιο παγκοσμίως, συμπεριλαμβανομένου ενός μορατόριουμ στις εισαγωγές ντίζελ και άλλων καυσίμων από την Τουρκία.
"Ο μόνος βιώσιμος τρόπος για να γίνει αυτό είναι να απαγορευτούν οι εισαγωγές πετρελαϊκών προϊόντων από χώρες που χρησιμοποιούν ρωσικό πετρέλαιο", δήλωσε ο Μάρτιν Βλαντιμίροφ, αναλυτής σε Κέντρο Μελέτης, το οποίο παρακολουθεί τις ρωσικές αποστολές ενέργειας.
Mathew Dalton (Αναδημοσίευση από Wall Street Journal)
Επιμέλεια/Απόδοση: Γ.Π.
Add comment
Comments