Ο Ντόναλντ Τραμπ πυροδότησε νέα διαμάχη με τη Δανία μετά τον διορισμό ειδικού απεσταλμένου στη Γροιλανδία, το αχανές νησί της Αρκτικής που έχει δηλώσει ότι θα ήθελε να προσαρτήσει.
Ο Τραμπ ανακοίνωσε την Κυριακή ότι ο Τζεφ Λάντρι, ο Ρεπουμπλικάνος κυβερνήτης της Λουιζιάνα, θα γίνει ο ειδικός απεσταλμένος των ΗΠΑ στη Γροιλανδία, ένα ημιαυτόνομο τμήμα του Βασιλείου της Δανίας. Ο κυβερνήτης Λάντρι δήλωσε σε μια ανάρτηση στο X ότι ήταν τιμή του να υπηρετήσει σε "εθελοντική θέση για να γίνει η Γροιλανδία κομμάτι των ΗΠΑ". Η κίνηση αυτή έχει εξοργίσει την Κοπεγχάγη, η οποία δήλωσε ότι θα καλέσει τον πρέσβη των ΗΠΑ για "εξηγήσεις".
Ο πρωθυπουργός της Γροιλανδίας δήλωσε ότι το νησί πρέπει "να αποφασίσει για το δικό του μέλλον" και ότι "η εδαφική του ακεραιότητα πρέπει να γίνει σεβαστή".
Από την επιστροφή του στον Λευκό Οίκο τον Ιανουάριο, ο Τραμπ αναβίωσε το μακροχρόνιο ενδιαφέρον του για τη Γροιλανδία, επικαλούμενος τη στρατηγική της θέση και τον ορυκτό πλούτο. Αρνήθηκε να αποκλείσει τη χρήση βίας για την εξασφάλιση του ελέγχου του νησιού, μια στάση που έχει σοκάρει τη Δανία, έναν σύμμαχο στο ΝΑΤΟ που παραδοσιακά απολάμβανε στενές σχέσεις με την Ουάσινγκτον.
Η Γροιλανδία, η οποία φιλοξενεί περίπου 57.000 κατοίκους, έχει εκτεταμένη αυτοδιοίκηση από το 1979, αν και η άμυνα και η εξωτερική πολιτική παραμένουν στα χέρια της Δανίας. Ενώ οι περισσότεροι Γροιλανδοί τάσσονται υπέρ της τελικής ανεξαρτησίας από τη Δανία, οι δημοσκοπήσεις δείχνουν συντριπτική αντίθεση στην ένταξη στις ΗΠΑ.
Ο υπουργός Εξωτερικών της Δανίας, Λαρς Λόκε Ράσμουσεν, χαρακτήρισε τον διορισμό του Λάντρι ως "βαθιά ανησυχητική εξέλιξη" και προειδοποίησε την Ουάσινγκτον να σεβαστεί την κυριαρχία της Δανίας.
Δήλωσε στον δανικό ραδιοτηλεοπτικό φορέα TV2: "Όσο έχουμε ένα βασίλειο που αποτελείται από τη Δανία, τις Νήσους Φερόες και τη Γροιλανδία, δεν μπορούμε να δεχτούμε ενέργειες που υπονομεύουν την εδαφική μας ακεραιότητα". Ο πρωθυπουργός της Γροιλανδίας, Γενς-Φρέντερικ Νίλσεν, δήλωσε ότι η περιοχή είναι πρόθυμη να συνεργαστεί με τις ΗΠΑ και άλλες χώρες, αλλά μόνο βάσει αμοιβαίου σεβασμού. Είπε: "Ο διορισμός ειδικού απεσταλμένου δεν αλλάζει τίποτα για εμάς. Εμείς αποφασίζουμε για το μέλλον μας. Η Γροιλανδία ανήκει στους Γροιλανδούς και η εδαφική ακεραιότητα πρέπει να γίνεται σεβαστή».
Η πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν, δήλωσε σε ανάρτησή της στο X ότι η ΕΕ εκφράζει "πλήρη αλληλεγγύη στη Δανία και στο λαό της Γροιλανδίας".
Γράφοντας στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, ο πρόεδρος των ΗΠΑ δήλωσε ότι ο Λάντρι κατανοούσε πόσο "ουσιώδης είναι η Γροιλανδία για την εθνική μας ασφάλεια" και θα προωθούσε τα συμφέροντα των ΗΠΑ. Η σημασία αυτού του διορισμού έγκειται τόσο στην υπόθεση των ΗΠΑ ότι η Γροιλανδία είναι ξεχωριστή από τη Δανία όσο και στον ισχυρισμό του νέου διορισμένου ότι θα βοηθήσει το νησί να γίνει μέρος των ΗΠΑ.
Οι απεσταλμένοι είναι άτυποι διορισμοί και, σε αντίθεση με τους επίσημους διπλωμάτες, δεν χρειάζεται να εγκριθούν από τη χώρα υποδοχής. Αυτό που δείχνει αυτός ο διορισμός είναι ότι η φιλοδοξία του Τραμπ να ελέγξει τη Γροιλανδία παραμένει αμετάβλητη. Όπως και με τη στρατιωτική και ρητορική του επιθετικότητα προς τη Βενεζουέλα, δείχνει ότι ο Τραμπ είναι αποφασισμένος να αποκτήσει μεγαλύτερο έλεγχο σε αυτό που η πρόσφατη Στρατηγική Εθνικής Ασφάλειας ονόμασε "Δυτικό ημισφαίριο", μια σφαίρα επιρροής που ελπίζει ότι θα καλύψει στο σύνολό της η Αμερική.
Ο Τραμπ προσπάθησε να αγοράσει τη Γροιλανδία κατά τη διάρκεια της πρώτης προεδρικής του θητείας. Τόσο η Δανία όσο και η κυβέρνηση της Γροιλανδίας απέρριψαν την πρόταση του 2019, λέγοντας: "Η Γροιλανδία δεν πωλείται".
Ο Λάντρι έχει εκφράσει προσφάτως την άποψή του για τη Γροιλανδία, γράφοντας στον προσωπικό του λογαριασμό X τον Ιανουάριο: "Ο Πρόεδρος Ντόναλντ Τζ. Τραμπ έχει απόλυτο δίκιο! Πρέπει να διασφαλίσουμε ότι η Γροιλανδία θα ενταχθεί στις Ηνωμένες Πολιτείες. ΣΠΟΥΔΑΙΟ γι' αυτούς, ΣΠΟΥΔΑΙΟ για εμάς! Ας το κάνουμε!".
Ο Λάντρι είναι βετεράνος του στρατού και πρώην αστυνομικός, ο οποίος ήταν βουλευτής των ΗΠΑ και γενικός εισαγγελέας της Λουιζιάνα πριν εκλεγεί κυβερνήτης το 2023. Είπε ότι ο νέος του ρόλος δεν θα επηρεάσει τα καθήκοντά του ως κυβερνήτης. Η διαμάχη για τον διορισμό του έρχεται καθώς αυξάνεται ο στρατηγικός ανταγωνισμός στην Αρκτική, με το λιώσιμο των πάγων να ανοίγει νέες ναυτιλιακές οδούς και να αυξάνει την πρόσβαση σε πολύτιμους ορυκτούς πόρους.
Η Γροιλανδία βρίσκεται στην Αρκτική μεταξύ Βόρειας Αμερικής και Ευρώπης, γεγονός που την καθιστά επίσης κεντρική στον σχεδιασμό ασφαλείας των ΗΠΑ και του ΝΑΤΟ.
Οι ΗΠΑ διατηρούν μια βάση στη Γροιλανδία από τον Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο, μετά την εισβολή για την εγκατάσταση στρατιωτικών και ραδιοφωνικών σταθμών σε όλη την επικράτεια μετά την κατοχή της Δανίας από τους Ναζί κατά τη διάρκεια της σύγκρουσης.
Ο αντιπρόεδρος Τζ. Ντ. Βανς επισκέφθηκε τη βάση τον Μάρτιο, ζητώντας από τον λαό της Γροιλανδίας να "κλείσει συμφωνία με τις ΗΠΑ". Οι ΗΠΑ άνοιξαν ξανά το ένα προξενείο στο Νουούκ, την πρωτεύουσα της Γροιλανδίας, το 2020 - κατά τη διάρκεια της πρώτης θητείας του Τραμπ - αφού το είχαν κλείσει το 1953.
Ορισμένες ευρωπαϊκές χώρες, καθώς και ο Καναδάς, έχουν επίτιμα γενικά προξενεία στη Γροιλανδία.
Add comment
Comments